រូបថត និងវីដេអូអន្តរជាតិជាច្រើន ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នានៅលើបណ្ដាញសង្គម ជាពិសេសហ្វេសប៊ុក ពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់និយាយភាសាខ្មែរ ដោយពុំបានដឹងច្បាស់ពីការពិតនៃរូបថត ឬវីដេអូទាំងនោះឡើយ។ ក្នុងចំណោមនោះ រូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញកំណាត់ផ្លូវមួយត្រូវបានសង់វាងដើម្បីការពារដើមឈើមួយដើមនោះ ត្រូវបានចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានមួយចំនួននៅកម្ពុជា ហើយចែករំលែកបន្តនៅលើបណ្ដាញសង្គម។ រូបថតនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តទៀតពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា រូបថតនេះ ត្រូវបានកាត់ត មុននឹងបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គម។
ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម
កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយ បានចែករំលែកនូវអត្ថបទមួយរបស់ខ្លួន ដោយភ្ជាប់មកជាមួយរូបថតមួយសន្លឹក ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញផ្លូវកៅស៊ូមួយខ្សែ ត្រូវបានសាងសង់ពង្វាងដើមឈើមួយដើម ក៏ព្រោះតែចង់ការពារដើមឈើមួយដើមដែលដុះតែឯង។
អត្ថបទសារព័ត៌មានមួយនេះ ត្រូវបានចែករំលែកដល់ទៅ ១៦៩ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម ហើយមានអ្នកចុច «ចូលចិត្ត» ឬ Like ពីអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុករហូតដល់ជិត ៦០០នាក់។
រូបភាពផ្ដាមពីប៉ុស្តិ៍នៃទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ រៀបរាប់ថា «រូបភាពមិនគួរឱ្យជឿទាំងនេះសបញ្ជាក់ថា ពេលខ្សត់ឈើទើបមនុស្សឱ្យតម្លៃដើមឈរមួយដើមដែលនៅសល់»។
ខ្ទង់ ២ឆ្នាំក្រោយមក រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ក៏ត្រូវបានចុះផ្សាយឡើងវិញដោយគេហទំព័រព័ត៌មានអាណាចក្រ ដែលបានចែករំលែកអត្ថបទមួយនេះទៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនផងដែរ ហើយត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកចែករំលែកបន្តទៀត។
រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍នៃទំព័រហ្វេសប៊ុកអាណាចក្រដែលបានចែករំលែកអត្ថបទរបស់ខ្លួនដែលសរសេរថា «មិនសរសើរមិនបាន! នៅស្រុកគេសុខចិត្តធ្វើផ្លូវ និងសំណង់វាងដើមឈើ ក៏មិនសុខចិត្តកាប់ចោលដែរ»។
ការពិនិត្យការពិត
Fact Crescendo Cambodia បានមានមន្ទិលសង្ស័យទៅលើរូបថតមួយសន្លឹកនេះ ហើយក៏បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យទៅលើវាផងដែរ។ សំណាងល្អ ក្រុមត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ Fact Crescendo នៅឯប្រទេសឥណ្ឌា បានរកឃើញនាពេលថ្មីៗនេះនូវចម្លើយសម្រាប់បកស្រាយលើរូបថតមួយសន្លឹកនេះ។
មន្ទិលសង្ស័យជាដំបូង បានចោទសួរថា សម្រាប់ការបើកបរល្បឿនលឿន តើផ្លូវហាយវ៉េមួយនេះ អាចសាងសង់កោងបែបនេះបានឬទេ ដោយមិនមានស្លាកសញ្ញាព្រមាន ឬចង្អុលបង្ហាញពីស្ថានភាពផ្លូវបែបនេះ។ ចំណុចនេះហើយដែលនាំឱ្យមានការយល់ឃើញថា ផ្លូវវាងបែបនេះ មិនអាចទៅរួចនោះទេ។
យើងក៏បានផ្ទៀងផ្ទាត់រូបថតនេះតាមរយៈកម្មវិធីស្វែងរករូបថតនៅលើ Google ហើយបានរកឃើញថា រូបថតនេះត្រូវបានចែករំលែកយ៉ាងច្រើនលើប្រព័ន្ធអ៊ិនធឹណិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១១មក។ ក្រុមអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ិនធឹណិត សុទ្ធតែលើកឡើងពីសារសំខាន់នៃដើមឈើមួយដើម ហើយចាត់ទុកថា វាជាការពិត។ ប៉ុន្តែ គ្មាននរណាផ្ដល់ចម្លើយពិតប្រាកដនោះឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ការស្រាវជ្រាវយ៉ាងយូររបស់ក្រុម Fact Crescendo បានរកឃើញថា វេបសាយ skeptics.stackexchange.com បានស្រាវជ្រាវ និងបានបកស្រាយលើរូបថតនេះ។ នៅក្នុងវេបសាយនេះ ពួកគេបានបញ្ជាក់ថា រូបថតនេះ ត្រូវបានកាត់តចេញពីរូបថតនៃផ្លូវហាយវ៉េមួយរបស់អាមេរិក ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុនសោតទស្សន៍ Getty Image។
ជាបណ្ដាញសង្គមសម្រាប់ផ្លាស់ប្ដូរសំណួរ និងចម្លើយនោះ វេបសាយមួយនេះ បានផ្ដល់នូវការវិភាគលើចំណុចដូចគ្នាជាច្រើននៅលើរូបថតនេះ ដូចជាផ្ទៃដី ស្មៅនៅលើចិញ្ចើមផ្លូវ រថយន្ត និងចំណោលនៃស្រមោលដើមឈើធៀបនឹងចំណោលនៃស្រមោលពីរថយន្ត។
ពួកគេរកឃើញថា៖
១. ការ៉េផ្ទៃពណ៌បៃតង បង្ហាញនូវផ្ទៃដីដូចគ្នា ដែលត្រូវបានកាត់ត និងចម្លង
២. ការ៉េក្រហម បង្ហាញនូវស្មៅនៅចិញ្ចើមផ្លូវមានលក្ខណៈដូចគ្នា ដែលត្រូវបានកាត់ត និងចម្លង
៣. ការ៉េពណ៌ស្វាយ បង្ហាញនូវផ្ទៃដីដូចគ្នា ដែលត្រូវបានកាត់ត និងចម្លង
៤. ការ៉េពណ៌លឿង បង្ហាញនូវភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នានៃស្រមោលចេញពីរថយន្តបើកបរលើផ្លូវ ស្រមោលចេញពីសត្វលា (ឬសត្វសេះ) និងដើមឈើគ្មានស្រមោល
skeptics.stackexchange.com | Archived Link
បណ្ដាញសង្គមមួយនេះ បានរកឃើញថា កំណាត់ផ្លូវនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃផ្លូវហាយវ៉េមួយរបស់អាមេរិក ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងវេបសាយ Getty Image។
រូបថតនៅក្នុងវេបសាយ Getty Image បង្ហាញឱ្យឃើញថា កំណាត់ផ្លូវហាយវ៉េមួយនេះ ត្រង់ធម្មតា មិនមែនកោងនោះឡើយ ហើយវេបសាយមួយនេះ ក៏បានបង្ហាញរូបថតជាច្រើនទៀត ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញកំណាត់ផ្លូវដូចគ្នានេះ។
រូបថតនេះ គឺជាទិដ្ឋភាពនៃកំណត់ផ្លូវជនបទស្ថិតក្នុងរដ្ឋអារីហ្សូណា សហរដ្ឋអាមេរិក ហើយវាគឺជាផ្លូវលេខ១៦០។ ទិដ្ឋភាពផ្លូវហាយវ៉េមួយនេះ ក៏ត្រូវបានបង្ហាញនៅលើ Google Map ផងដែរ។
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា រូបថតដែលបង្ហាញផ្លូវត្រូវបានសាងសង់វាងដើម្បីការពារឈើមួយដើមនៅឯវាលខ្សាច់មួយនោះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ រូបថតនេះ ត្រូវបានកាត់តឱ្យមានដើមឈើ និងផ្លូវកោងវាដើមឈើនោះ។ រូបថតដើមដែលបង្ហាញពីកំណាត់ផ្លូវមួយនេះ មាននៅលើវេបសាយសោតទស្សន៍ Getty Image។
Title:តើកំណាត់ផ្លូវហាយវ៉េនេះត្រូវបានសាងសង់វាងដើមឈើមួយដើមមែនឬទេ?
Fact Check By: Jay UdomResult: Altered
