Fact Check: តើគ្រូបង្រៀនថៃម្នាក់បានស្លាប់បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិកមែនដែរឬទេ?
គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ ប្រទេសថៃមានអត្រាអ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩សរុបមានចំនួន ១៦.៥៩% ដែលធៀបជាមួយនឹងប្រជាជនគោលដៅចំនួន ៥០លាននាក់ ដោយបានប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងដូចជា CoviShield ដែលផលិតឡើងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់អាស្ត្រាហ្សេនីកា, និងវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់របស់ប្រទេសចិន។ យុទ្ធនាការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ បានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោល យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមថៃយ៉ាងផុសផុល អំពីប្រសិទ្ធភាព និងផលប៉ះពាល់នៃប្រភេទវ៉ាក់សាំងដែលខ្លួនទទួលបាន។
ក្នុងចំណោមនេះមានទំព័រហ្វេសប៊ុកព័ត៌មានមួយ បង្ហោះវីដេអូឃ្លីបដោយបានរាយការណ៍ថាមានអ្នកគ្រូបង្រៀនជនជាតិថៃម្នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត ក្រោយពីទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា វីដេអូដែលអ្នកប្រើប្រាស់បានបង្ហោះ និងចែកចាយនៅលើបណ្តាញសង្គមនោះ គឺធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។
ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ទំព័រហ្វេសប៊ុក Kim Sophat World News បានបង្ហោះវីដេអូឃ្លីបរាយការណ៍មួយដោយបានអះអាងថា គ្រូបង្រៀនម្នាក់បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិចលាយជាមួយវ៉ាក់សាំងចិន។
ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលខាងលើនេះ បានលើកឡើងនៅក្នុងវីដេអូរបស់ខ្លួនថាវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកានេះ គឺជាវ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិក។
វីដេអូនេះត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាជាមួយម៉ឺនដង រួមជាមួយនឹងប្រតិកម្មចម្រុះរាប់ពាន់ពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។
រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបានសរសេររៀបរាប់ថា «អាសន្នធំហើយ! គ្រូបង្រៀនម្នាក់បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិចលាយជាមួយវ៉ាក់សាំងចិន»។
ការត្រួតពិនិត្យការពិត
Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមផ្ទៀងផ្ទាល់លើសេចក្តីរាយការណ៍មួយនេះ តាមរយៈការត្រួតពិនិត្យគេហទំព័រអង្គការសុខភាពពិភពលោក និងបណ្តាសារព័ត៌មាននានាដូចខាងក្រោម។
កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅ គេហទំព័រសារព័ត៌មាន The Thaiger បញ្ជាក់ថាអ្នកគ្រូបង្រៀនជនជាតិថៃម្នាក់វ័យ ៣៩ឆ្នាំ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ក្រោយពីបានចាក់វ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកាដែលជាដូសទី២ ខណៈដែលដូសទី១ គឺវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់។ អ្នកគ្រូម្នាក់នេះចាប់ផ្តើមមានអាការៈចង់ក្អួតចង្កោរខុសប្លែកពីធម្មតាដោយនៅម៉ោងប្រមាណ ៧យប់បន្ទាប់ នាងក៏បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅ។
រូបភាពផ្តាមចេញពិីគេហទំព័រសារព័ត៌មាន ដែលបានសរសេររៀបរាប់ជាភាសាអង់គ្លេសថា «39 year old dies after AstraZeneca vaccine, a second dose following Sinovac» ឬប្រែជាភាសាខ្មែរថា «អ្នកគ្រូបង្រៀនថៃម្នាក់អាយុ ៣៩ឆ្នាំ បានស្លាប់បន្ទាប់ពីវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកាដែលជាដូសទី២ បន្ទាប់ពីវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់»។
The Thaiger’s Report | Archived Link
នៅក្នុងសេចក្តីរាយការណ៍មួយរបស់គេហទំព័រសារព័ត៌មាន BBC News រាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ បានបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលថៃបានសម្រេចផ្លាស់ប្ដូរការចាក់វ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ចំនួន ២ដង មកចាក់វ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកាវិញ ប្រសិនបើពួកគេបានចាក់វ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ដូសទី១រួចហើយ។
រូបភាពផ្តាមចេញពិីគេហទំព័រសារព័ត៌មាន ដែលបានសរសេររៀបរាប់ជាភាសាអង់គ្លេសថា «The decision comes after hundreds of medical workers caught Covid despite being fully vaccinated with Sinovac. Instead of two Sinovac shots, people will now receive the AstraZeneca vaccine after their first Sinovac shot» ឬប្រែជាភាសាខ្មែរថា «ការសម្រេចចិត្តមួយនេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានបុគ្គលិកពេទ្យរាប់រយនាក់ នៅតែបន្តឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ទោះបីជាត្រូវបានចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់បានគ្រប់ដូសក៏ដោយ។ ជំនួសឱ្យការចាក់ថ្នាំវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ចំនួន២ដង ឥឡូវនេះប្រជាពលរដ្ឋនឹងទទួលបានវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់ដូសដំបូងរបស់ពួកគេ»។
BBC News’s Report | Archived Link
ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters ក៏បានបង្ហាញផងដែរនៅក្នុងគេហទំព័ររបស់ខ្លួនថាក្រុមហ៊ុនវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា គឺជាក្រុមហ៊ុងជីវបច្ចេកវិទ្យា និងផលិតថ្នាំដែលមកពីប្រទេសអង់គ្លេស។
Reuters’s Report | Archived Link
នៅក្នុងគេហទំព័រអង្គការសុខភាពពិភពលោក វ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថាវ៉ាក់សាំង Oxford នោះ ត្រូវបានអនុម័តឲ្យប្រើប្រាស់ជាបន្ទាន់តាំងពីថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១មក។ វ៉ាក់សាំងមួយនេះ ត្រូវបានបង្កើត និងធ្វើឡើងដោយក្រុមវេជ្ជសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យ Oxford របស់ប្រទេសអង់គ្លេស។
រូបភាពផ្តាមចេញពិីគេហទំព័ររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកដែលបង្ហាញអំពីព័ត៌មានទូទៅរបស់ប្រភេទវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា។
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា វីដេអូឃ្លីបរាយការណ៍ដែលត្រូវបានបង្ហោះ និងអះអាងដូចរៀបរាប់ខាងលើនេះ គឺធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។ វ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា មិនមែនជាវ៉ាក់សាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនោះឡើយ។ ការពិតវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកា គឺជាវ៉ាក់សាំងដែលបានបង្កើតឡើងដោយក្រុមវេជ្ជសាស្រ្តនៃសាកលវិទ្យាល័យ Oxford របស់ប្រទេសអង់គ្លេស។
Title:តើគ្រូបង្រៀនថៃម្នាក់បានស្លាប់បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិកមែនដែរឬទេ?
Fact Check By: Kakada SimResult: Misleading