កាលពីសប្តាហ៍មុននេះ អាជ្ញាធរចម្រុះបានចុះទៅរឹបអូសសត្វតោចិញ្ចឹមមួយក្បាលពីជនជាតិចិនម្នាក់ នៅក្នុងផ្ទះវីឡាមួយកន្លែងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលវិធានការមួយនេះ បានក្លាយទៅជាប្រធានបទនៃការជជែកវែកញែក ដេញដោល និងចែករំលែកនៅលើបណ្ដាញសង្គមកម្ពុជាយ៉ាងផុសផុល។
ទន្ទឹមគ្នានេះ មានរូបថតមួយសន្លឹកបង្ហាញសត្វតោចំនួនពីរក្បាលដែលមានរូបរាងស្គម មានតែស្បែកដណ្តប់ឆ្អឹង ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមអះអាងថា ជាសត្វតោនៅក្នុងតំបន់ថែរក្សាសត្វភ្នំតាម៉ៅ ប្រទេសកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។
ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម
កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ មានអ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតចំនួនមួយសន្លឹក ដែលបង្ហាញអំពីទិដ្ឋភាពសត្វតោមានសភាពស្គមស្គាំងចំនួនពីរក្បាល។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមដដែលនេះ អះអាងថា សត្វតោទាំងពីរក្បាលនោះ ត្រូវបានថែរក្សានៅក្នុងបរិវេណនៃសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ ដែលជាសួនសត្វមួយមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។
រូបថតជាមួយសំណេរនេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាជាច្រើនដង រួមជាមួយនឹងប្រតិកម្ម និងការបញ្ចេញមតិចម្រុះពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ ក្រោយពីមានការរឹបអូសសត្វតោចិញ្ចឹមមួយក្បាលពីជនជាតិចិនម្នាក់កាលពីសប្តាហ៍មុននេះ។
រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានរៀបរាប់ថា «ពួកមន្រ្តីនៅសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ បានកិបកេងលុយថ្លៃអាហារដល់សត្វទាំងនេះធ្វើឲ្យពួកគេធ្លាក់ខ្លួនមានស្ថានភាពបែបនេះ…»។
រូបថតមួយសន្លឹកដដែលនេះ ក៏ត្រូវបានអ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកដទៃទៀត បង្ហោះ និងចែករំលែកបន្តផងដែរនៅក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី០២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ជាមួយនឹងសំណេរបែបចោទសួរថា «សួនសត្វ ឬសួនធ្វើបាបសត្វ»។
ការត្រួតពិនិត្យការពិត
Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាល់លើរូបភាពនេះតាមរយៈការដំណើរការកម្មវិធីស្វែងរករូបថតរបស់ក្រុមហ៊ុន Google ដែលនាំឱ្យយើងជួបប្រទះនូវប្រភព និងខ្លឹមសាររូបថតនៃច្បាប់ដើមមួយចំនួន។
រូបថតដែលមានទម្រង់ និងភិនភាគដូចគ្នារបស់សត្វតោទាំងពីរក្បាលនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងគណនីអ្នកប្រើបណ្តាញសង្គម Twitter មួយដែលបានបង្ហោះកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០។ អ្នកប្រើប្រាស់ដដែលនេះ បានអះអាង និងសុំជំនួយទៅដល់មេដឹកនាំប្រទេសស៊ូដង់ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះសត្វតោទាំងឡាយនេះពីសួនសត្វ Khartoum ស្ថិតក្នុងប្រទេសតំបន់អាហ្វ្រិកមួយនេះ។
រូបភាពផ្តាមរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានសរសេររៀបរាប់ជាភាសាអង់គ្លេសថា «Mr. Prime Minister of Sudan @SudanPMHamdok, I am sorry for bothering you but I did not know to whom I address my appeal and scream out loud to save the lions in this Zoo at #Sudan #khartoum Please help these starving lions, this is against humanity.» ប្រែជាភាសាខ្មែរមានន័យថា «លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីស៊ូដង់ @SudanPMHamdok ខ្ញុំសុំទោសដែលរំខានលោក ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមិនដឹងថា អ្នកណាដែលខ្ញុំអាចអំពាវនាវដល់ ឬសុំការជួយសង្គ្រោះសត្វតោ នៅក្នុងសួនសត្វនេះនៅ #ស៊ូដង់ #khartoum សូមជួយសត្វតោដែលឃ្លានទាំងនេះផង»។
តាមរយៈគេហទំព័រសារព័ត៌មាន Hindustan Times ក៏បានចុះផ្សាយអំពីទិដ្ឋភាពសត្វតោដែលមានសភាពស្គមស្គាំងផងដែរ កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០កន្លងមក។ សេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មាននេះ បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា សត្វតោទាំងនេះ គឺស្ថិតនៅក្នុងសួនសត្វ Khartoum ប្រទេសស៊ូដង់ ដោយមិនបានបញ្ជាក់ទាក់ទងទៅនឹងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅដូចដែលអ្នកប្រើប្រាស់បានអះអាងនោះឡើយ។
រូបភាពផ្តាមចេញពីគេហទំព័រសារព័ត៌មាន ដែលបានសរសេរចំណងជើងជាភាសាអង់គ្លេសថា «Heartbreaking images of starving lions in Sudan zoo prompt outrage» ឬប្រើជាភាសាខ្មែរមានន័យថា «រូបថតរបស់សត្វតោដែលឃ្លាន អត់អាហារនៅក្នុងសួនសត្វប្រទេសស៊ូដង់ បង្កើតឲ្យមានការខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំង»។
Hindustan Times’s Report | Archived Link
ករណីសត្វតោខាងលើនេះ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ និងបង្ហោះផងដែរនៅក្នុងគេហទំព័រវីដេអូ Youtube កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ដោយសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ AfricaNews។
រូបភាពផ្តាមចេញពីគេហទំព័រ ដែលបានសរសេររៀបរាប់ប្រែជាភាសាខ្មែរថា «របៀបដែលអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម បានជួយសង្គ្រោះសត្វតោដែលឃ្លានអត់អាហារនៅក្នុងសួនសត្វប្រទេសស៊ូដង់»។
ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ ក៏បានធ្វើការបដិសេដអំពីការអះអាងខាងលើផងដែរកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី០២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ដោយបានបញ្ជាក់ថា រូបថតដែលបានបង្ហាញអំពីសត្វតោស្គមស្គាំងទាំងពីរក្បាលនោះ គឺត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងសួនសត្វប្រទេសស៊ូដង់ ដែលមានអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួនយកមកបង្ហោះ ធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំថា សត្វទាំងនោះ គឺស្ថិតនៅក្នុងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅទៅវិញ។
រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបានរៀបរាប់ថា «…ករណីនេះ ឧទ្យានសួនសត្វ និងមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅ មានកត្តិយសជម្រាបជូនសាធារណជនមេត្តាជ្រាបថា រូបភាពតោដែលមានសភាពស្គមខ្លាំងនេះនៅសួនសត្វសូដង់(Sudan Zoo)ទេ ដែលត្រូវបានចុះផ្សាយដោយគេហទំព័រ Hindustan Time កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០»។
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា ការបង្ហោះរូបថតជាមួយនឹងការអះអាងដូចបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ រូបថតមួយសន្លឹកនេះ មិនមែនជាទិដ្ឋភាពសត្វតោនៅក្នុងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ ការពិត រូបថតសត្វតោទាំងពីរក្បាលនេះ គឺត្រូវបានរកឃើញ និងថតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០២០មកម្ល៉េះ ដែលស្ថិតនៅក្នុងសួនសត្វ Khartoum ប្រទេសស៊ូដង់។
Title:តើតោស្គមស្គាំងទាំងពីរក្បាលនេះស្ថិតនៅក្នុងសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅមែនឬទេ?
Fact Check By: Kakada SimResult: False
