ខណៈ​ដែល​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា និង​ពលរដ្ឋ​ថៃ​មួយ​ចំនួន ខ្វែង​គំនិត​គ្នា​ជុំ​វិញ​រឿង​រ៉ាវ​វប្បធម៌ និង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នោះ អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​ម្នាក់​បាន​អះ​អាង​ក្នុង​វីដេអូ​របស់​ខ្លួន​ថា ចម្លាក់​ព្រះ​គោ​ត្រូវ​បាន​ថៃ​ចាក់សោរ​រក្សា​ទុក​ក្នុង​ប្រាសាទ ឬ​ព្រះវិហារ​មួយ​នៅ​ក្នុង​រាជ​វាំង​ថៃ ដោយ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មហាជន​ចូល​ទស្សនា​ខាង​ក្នុង​ឡើយ។ ការ​អះអាង​នេះ ទទួល​បាន​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ផុស​ផុល​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម។ ទោះជាយ៉ាងណា ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​របស់​យើង​រក​ឃើញ​ថា ការ​អះ​អាង​នេះមិន​ត្រឹម​ត្រូវ​នោះ​ឡើយ។

ការ​អះ​អាង​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម

អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ម្នាក់ បានអះអាង​នៅ​ក្នុង​វីដេអូ​របស់​ខ្លួន​​កាល​ពី​សប្ដាហ៍​មុន​ថា ​ចម្លាក់​ព្រះ​គោ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ថៃ(សៀម​កាល​ពី​អតីត​កាល)​យក​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​កាល​ពី​រាប់​រយ​ឆ្នាំ​មុន ត្រូវ​បាន​គេ​យក​ទៅ​រក្សា​ទុក​នៅ​ក្នុង​ប្រាសាទ​មួយ​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​ព្រះ​បរម​រាជ​វាំង​ថៃ។

វីដេអូ​នៃ​ការ​អះ​អាង​នេះ ត្រូវ​បាន​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​បណ្ដាញ​សង្គម​កម្ពុជា​ចែក​រំលែក​បន្ត​ដល់​ទៅ​រាប់​សែន​ដង និង​ទទួល​បាន​មតិ​យោបល់​ចម្រុះ​ផង​ដែរ បន្ទាប់​ពី​វា​ត្រូវ​បាន​បង្ហោះ​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​សប្ដាហ៍​មុន។

ខាងក្រោម​នេះ គឺ​ជា​វីដេអូ​មាន​រយៈ​ពេល​ជិត ៦​នាទី ដែល​អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​ម្នាក់ បានបង្ហោះ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក Rick Kh កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​០៤ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២២។

Archived Link

ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ការ​ពិត

Fact Crescendo Cambodia បាន​ត្រួត​ពិនិត្យ និង​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​ទៅ​លើ​ការ​អះអាង​ខាង​លើ​នេះ​តាម​រយៈ​ការ​ដំណើរការ Google Reverse Image Search ដែល​នាំ​ឱ្យ​យើង​រក​ឃើញ​ការ​ពិត​ដូច​ខាង​ក្រោម​នេះ។

បើ​តាម​រូបថត​ក្នុង​វីដេអូ យើង​បាន​រក​ឃើញ​ថា ប្រាសាទ​មួយ​ដែល​អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​លើ​បណ្ដាញ​សង្គម​បាន​លើក​ឡើង​នោះ ត្រូវ​បាន​រាជ​វាំង​ថៃ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា ប្រាសាទ​ព្រះ​ថេប​ប៊ីដុន (Prasat Phra Them Bidon) ឬ Royal Pantheon ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​បរិវេណ​វត្ត​​ព្រះ​កែវ​មរកត នៃ​ព្រះ​បរម​រាជ​វាំង​ថៃ។

Alamy | Archived

អត្ថបទ​មួយ​ចុះ​ផ្សាយ​នៅ​ក្នុង​គេហទំព័រ SILPA កាល​ពី​ចុង​ខែ​មករា​កន្លង​មក​នេះ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ប្រាសាទ​ព្រះ​ថេប​ប៊ីដុន (ភាសា​ខ្មែរ ប្រាសាទ​ព្រះ​ទេព​បិតរ ហៅ​អាច​ហៅ​បាន​ថា វិហារ​ដូនងតា) គឺ​ជា​ទី​តម្កល់​រូប​សំណាក់​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ថៃ​នៃ​សន្តតិ​វង្ស​ចក្រី​តាំង​ពី​បឋម​ក្សត្រ​រហូត​ដល់​ព្រះ​មហាក្សត្រ ភូមិបុល អាដុលយ៉ាដេត ដែល​បាន​យាង​សោយទិវង្គត​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦​កន្លង​មក។

ខាង​ក្រោម​នេះ គឺ​ជា​រូបថត​មួយ​សន្លឹក​ដែល​បង្ហាញ​រូប​សំណាក់​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ថៃ​នៃ​សន្តិវង្ស​ចក្រី ដែល​ត្រូវ​បាន​តម្កល់​ទុក​នៅ​ក្នុង​ប្រាសាទ​ព្រះថេប​ប៊ីដុន។

SILPA-MAG | Archived

អត្ថបទ​របស់​គេហទំព័រ SILPA បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ព្រះ​វិហារ​មួយ​នេះ ត្រូវ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​កសាង​ដំបូង​នៅ​ឆ្នាំ​១៨៥៥ នៅ​ក្នុង​រជ្ជ​កាល​ស្ដេច​មង្ឃុត ឬ​រាមា​ទី​៤ និង​ត្រូវ​បាន​គេ​ប្រសិទ្ធនាម​ថា «ព្រះ​ពុទ្ធប្រាង្គ​ប្រាសាទ» ​សម្រាប់​តម្កល់​ព្រះ​ពុទ្ធ​រូប​ព្រះ​កែវ​មរកត ប៉ុន្តែ ព្រះ​រាជា​បាន​សោយ​ទិវង្គត​មុន​ការ​សាង​សម្រេច​រួច​រាល់​​។

ព្រះវិហារ​មួយ​នេះ ត្រូវ​បាន​សាង​សង់​រួច​រាល់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៨៨២ ក្នុង​រាជកាល​ជូឡាឡុងកន ឬ​រាមា​ទី​៥ ប៉ុន្តែ ព្រះ​រាជា​អង្គ​នេះ មើល​ឃើញ​ថា ព្រះ​វិហារ​មួយ​នេះ​មាន​ទំហំ​តូច​មិន​ស័ក្តិ​សម​រសម្រាប់​ការ​រៀបចំ​ពិធី​ផ្សេងៗ​នោះ​ឡើយ។

ព្រះ​មហាក្សត្រ​ជូឡាឡុងកន បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​កែ​ប្រែ​ព្រះវិហារ​មួយ​នេះ​ទៅ​ជា​ទីតម្កល់​រូប​សំណាក​ព្រះ​មហាក្សត្រ​មុនៗ​នៃ​សន្តតិវង្ស​ចក្រី ហើយ​រូប​សំណាក​ព្រះ​រាជា​ជំនាន់​ក្រោយ​មក​ទៀត ត្រូវ​បាន​​តម្កល់​ទុក​នៅ​ក្នុង​ព្រះវិហារ​នេះ​ផង​ដែរ។

​​គេហទំព័រ​សំណាក់​ព្រះ​រាជ​វាំង​ថៃ​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០២២​កន្លង​មក​នេះ តែង​តែ​បង្ហាញ​ព្រះមហាក្សត្រ​ថៃ​ មហាវិជីរ៉ាឡុងកន និងព្រះ​មហេសី ព្រម​ទាំង​ព្រះ​ញាតិ​វង្ស ចូល​ទៅ​ក្រាប​បង្គំ​ព្រះ​បរម​រូប​សំណាក់​ព្រះ​រាជា​ជំនាន់​មុនៗ។

ខាង​ក្រោម​នេះ គឺ​ជា​រូបថត​មួយ​សន្លឹក​ដែល​បង្ហាញ​ទិដ្ឋភាព​ខាង​ក្នុង​ព្រះវិហារ​ព្រះ​ទេព​បិតរ ឬ​វិហារ​ដូនតា នៅ​ពេល​ព្រះមហាក្សត្រ មហាវិជីរ៉ាឡុងកន និង​ព្រះ​មហេសី យាង​ទៅ​ក្រាប​ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះ​បរម​រូប​សំណាក់​បុព្វ​បុរស​នៃ​សន្តតិវង្ស​ចក្រី នៅ​ថ្ងៃ​ទី​០៧ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០២២ ចំ​ទិវា​រំលឹក​ព្រះ​រាជា​ជូឡាឡុងកន។

Royal Office | Archived

ដូច្នេះ ជារួម​មក គ្មាន​ឯកសារ​ផ្លូវការ​ណា​មួយ​បញ្ជាក់​ថា ព្រះវិហារ​ព្រះ​ទេព​បិតរ ឬ​វិហារ​ដូនតា​នេះ ត្រូវ​បាន​តម្កល់​រូប​សំណាក់​ព្រះ​គោ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​និទាន​តៗ​គ្នា​ថា ត្រូវ​បាន​សៀម​នាំ​យក​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​កាល​ពី​រាប់​រយ​ឆ្នាំ​មុន​នោះ​ឡើយ។

តើ​ព្រះវិហារ​ព្រះ​ទេព​បិតរ​បើក​ទ្វារ​ឱ្យ​សាធារណជន​ចូល​ទស្សនា​ថ្ងៃ​ណា​ខ្លះ?

​សេចក្ដីរាយការណ៍​មួយ​របស់​សារព័ត៌មាន Pattaya Mail កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥​កន្លង​មក បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ព្រះ​វិហារ​ព្រះ​ទេព​បិតរ​នេះ មិន​ត្រូវ​បាន​ឱ្យ​សាធារណជន​ចូល​ទស្សនា​ជារៀង​រាល់​ថ្ងៃ​នោះ​ឡើយ ប៉ុន្តែ សំណាក់​ព្រះ​រាជ​វាំង​ថៃ បាន​កំណត់​ថ្ងៃ​បើក​ឱ្យ​សាធារណជន​ចូល​ទស្សនា និង​ក្រាប់​បង្គំ​គាល់​រូប​សំណាក់​ព្រះមហាក្សត្រ​ថៃ​ជំនាន់​មុនៗ​​រយៈ​ពេល​តែ ៧​ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ។

សារព័ត៌មាន​នេះ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា ព្រះវិហារ​មួយ​នេះ ត្រូវ​បាន​បើក​ឱ្យ​សាធារណជន​ចូល​ទស្សនា​នៅ​ពិសេសៗ​ដូចជា ទិវា​សោយ​រាជ​សម្បត្តិ ទិវា​សន្តតិវង្ស​ចក្រី ពិធី​បុណ្យ​សង្ក្រាន្ត និង​ទិវា​រំលឹក​ស្ដេច​ជូឡាឡុងកន ជាដើម។ សូម​មើល​អត្ថបទ​ទាំង​ស្រុង​នៅ​ទីនេះ ឬ​តាម​រយៈ​តំណ​ភ្ជាប់​ដែល​ត្រូវ​បាន​រក្សា​ទុក​នៅ​ទីនេះ

ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ សំណាក់​ព្រះ​រាជ​វាំង​ថៃ​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​បញ្ជាក់​ពី​ពេល​វេលា និង​ថ្ងៃ​ដែល​អនុញ្ញាតឱ្យ​មហាជន​ចូល​ទស្សនា និង​ក្រាប​បង្គំ​ព្រះ​បរម​រូប​សំណាក់​ព្រះ​រាជា​ថៃ​ជំនាន់​មុនៗ។

ខាង​ក្រោម​នេះ គឺ​ជា​កាល​បរិច្ឆេទ​ដែល​សំណាក់​ព្រះ​រាជ​វាំង​ថៃ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មហាជន​ចូល​ទស្សនា និង​ក្រាប​បង្គំ​ព្រះ​បរម​រូប​សំណាក់​ព្រះ​រាជា​ថៃ​ជំនាន់​មុនៗ​ កាល​ពី​ឆ្នាំ២០២១​កន្លង​មក​នេះ។

Royal Office | Archived

ខាង​​ក្រោម​នេះ គឺ​ជា​សេចក្ដី​រាយការណ៍​មួយ​របស់​ទូរទស្សន៍​ថៃ Thai PBS News ដែល​រៀប​រាប់​ពី​​ការ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រជាជន​ថៃ​ចូល​ទស្សនា​ខាង​ក្នុង​ព្រះវិហារ​ដូន​តា និង​ថ្វាយ​បង្គំ​ព្រះបរម​រូប​សំណាក់​ស្ដេច​ថៃ​ជំនាន់​មុនៗ។

https://www.youtube.com/watch?v=33tQ4VtQBhM

សន្និដ្ឋាន

Fact Crescendo Cambodia រក​ឃើញ​ថា ការ​អះ​អាង​ដូច​ដែល​ត្រូវ​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ​នេះ មិន​ត្រឹម​ត្រូវនោះ​ឡើយ។ គ្មាន​ឯកសារ​ផ្លូវការ​ណា​មួយ​បញ្ជាក់​ថា រូប​ចម្លាក់​ព្រះ​គោ​ត្រូវ​បាន​រក្សា​ទុក​នៅ​ក្នុង​ព្រះវិហារ​ព្រះ​ទេព​បិតរ ឬ​វិហារ​ដូនតា នៅ​ក្នុង​រាជ​វាំង​ថៃ​នោះ​ឡើយ។ ឯកសារ​នានា​បញ្ជាក់​ថា ប្រាសាទ​ព្រះ​ទេពបិតរ​ គឺ​ជា​តម្កល់​ព្រះ​បរម​រូប​សំណាក់​ព្រះមហាក្សត្រ​ជំនាន់​មុនៗ​នៃ​សន្តតិវង្ស​ចក្រី។

Avatar

Title:អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​ម្នាក់​អះអាង​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​ថា ចម្លាក់​ព្រះ​គោ​ត្រូវ​បាន​ថៃ​ចាក់​សោរ​ទុក​នៅ​វិហារ​​ព្រះទេព​បិតរ

Fact Check By: Jay Udom

Result: False