កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រកាសឱ្យដឹងពីការសម្រេចកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដែលខ្លួនធ្លាប់បានផ្ដល់ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់ជួយគាំពារដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការពារព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់។
បន្ទាប់ពីស្ថានទូតអាមេរិកបានប្រកាសឱ្យដឹងពីការសម្រេចបែបនេះ ព័ត៌មាន រូបថត និងរូបភាពជាច្រើន ដែលនិយាយអំពីព្រៃឡង់ ត្រូវបានបង្ហោះ និងចែករំលែកលើបណ្ដាញសង្គម។
ក្នុងចំណោមនោះ រូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញពីការឈូសឆាយព្រៃឈើដ៏ធំល្វឹងល្វើយ ត្រូវបានបង្ហោះលើបណ្ដាញសង្គមជាមួយសំណេរថា «ព្រៃឡង់ពីមុន» និង «ព្រៃឡង់ពេលនេះ»។ រូបថតជាមួយនឹងសំណេរបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកដល់ទៅរាប់រយដងរួមជាមួយការបញ្ចេញប្រតិកម្ម និងមតិចម្រុះបែបពីសំណាក់អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា រូបថតដែលត្រូវបានបង្ហោះជាមួយសំណេរបែបនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។
ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយ បានបង្ហោះសារមួយដែលលើកឡើងពីមូលហេតុនៃការផ្ដាច់ជំនួយរបស់អាមេរិកសម្រាប់គាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំការពារព្រៃឡង់ ដែលជាតំបន់ការពារគម្រប់ព្រៃឈើដ៏ធំមួយរបស់កម្ពុជា។
ភ្ជាប់ជាមួយសារនេះ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏បានបង្ហោះរូបថតមួយផ្ទាំងមានពីរផ្នែកជាប់គ្នាផងដែរ ដែលផ្នែកខាងលើបង្ហាញទិដ្ឋភាពគម្រប់ព្រៃឈើបៃតង ហើយផ្នែកខាងក្រោមបង្ហាញនូវវាលល្វឹងល្វើយត្រូវបានឈូសឆាយ។
រូបថតជាមួយនឹងការអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តដល់ទៅរាប់រយដងពី និងមានការបញ្ចេញប្រតិម្ម និងមតិយ៉ាងច្រើនពីសំណាក់អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ។
រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកនេះ សរសេររៀបរាប់ថា «ហេតុផលទាំងនេះហើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដកជំនួយពីកម្ពុជា ដែលជួយផ្នែកការពារព្រៃឡង់។ ជំនួយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកជួយរាល់ឆ្នាំក៏អស់ ព្រៃឈើក៏រលាយ ដូច្នេះទើបគេដកជំនួយ ឈប់ជួយតទៅទៀត»។
ចំណែករូបថតវិញ បានភ្ជាប់ជាមួយសំនេរនៅលើរូបថតដែលសរសេរថា «ព្រៃឡង់ពីមុន» និង«ព្រៃឡង់ពេលនេះ»។
ចំណែកឯងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងរស់នៅឯក្រៅប្រទេស ក៏បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកនេះដែរជាមួយសំណេរពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយរបស់អាមេរិកពីការគាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សតំបន់ព្រៃឡង់។
ការពិនិត្យការពិត
ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ការអះអាងនេះ យើងបានពិនិត្យមើលសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា ហើយសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យរូបថតមួយសន្លឹកនេះវិញ Fact Crescendo Cambodia បានដំណើរការកម្មវិធីស្វែងរករូបថតរបស់ Google ដែលនាំឱ្យយើងឈានទៅជួបនឹងរូបថតដូចគ្នាទាំងស្រុង និងព័ត៌មានលម្អិតនៃរូបថតនេះ។
ក្នុងគេហទំព័ររបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា ពិតជាបានប្រកាសពីការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយ ដែលខ្លួនបានផ្ដល់ទៅដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់គាំទ្រដល់កិច្ខខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិតំបន់ព្រៃឡង់។
សម្រាប់ហេតុផលនៃការសម្រេចបែបនេះ ស្ថានទូតអាមេរិកបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួនថា បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីមើលឃើញកំណើននៃវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅតំបន់ការពារធម្មជាតិមួយនេះ និងការទុក្ខបុកម្មេញទៅលើសហគមន៍មូលដ្ឋាន សកម្មជន និងសង្គមស៊ីវិលការពារបរិស្ថាន។
ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានចេញផ្សាយជាមួយរូបថតមួយសន្លឹកផងដែរ ដែលរូបថតនេះ ត្រូវបានបិទភ្ជាប់ជាមួយផ្នែកខាងលើនៃរូបថតដូចបានរៀបរាប់ខាងលើរួចមកហើយ។
U.S. Embassy Press Release | Archived Link
ទោះជាយ៉ាងណា រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ដែលត្រូវបានបង្ហោះជាមួយនឹងការអះអាងខាងលើនេះ ត្រូវបានរកឃើញថា មិនមែនជាទិដ្ឋភាពនៃតំបន់ព្រៃឡង់របស់កម្ពុជានោះទេ ក្រោយពីការផ្ទៀងផ្ទាត់តាមរយៈកម្មវិធី Google Reverse Image។
រូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញនូវការឈូសឆាយព្រៃឈើដ៏ធំល្វឹងល្វើយនោះ ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអត្ថបទព័ត៌មានមួយចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤ ដោយគេហទំព័រព័ត៌មាន National Geographic (NAT GEO TV) ជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអំពីជីវិត និងធម្មជាតិដ៏ល្បីល្បាញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ត្រូវបានចុះផ្សាយជាមួយនឹងសេចក្ដីរាយការណ៍មានចំណងជើងជាភាសាអង់គ្លេសថា «Endangered Orangutans Gain From Eco-Friendly Shifts in Palm Oil Market» ឬដែលអាចប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា «ការផ្លាស់ប្ដូរទីផ្សារប្រេងឆាទៅរកលក្ខណៈមេត្រីភាពបរិស្ថាន ជួយថែរក្សាស្វាអូរ៉ង់អ៊ូតង់ដែលប្រឈមនឹងការបាត់បង់»។
National Geographic’s Report | Archived Link
នៅក្នុងអត្ថបទព័ត៌មាននេះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិក National Geographic បានបង្ហាញនូវរូបថតនៃការឈូសឆាយដីព្រៃសម្រាប់វាតទីធ្វើជាចម្ការដូងប្រេងនៅលើកោះបូនេអូ (Borneo) ជាដែនដីកោះប្រសព្វគ្នារវាងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងព្រុយណេ ហើយក៏ជាដែនជម្រកសត្វស្វាអម្បូរអូរ៉ង់អ៊ូតង់ផងដែរ។
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ National Geographic បានបញ្ជាក់ផងដែរថា រូបថតនេះថតដោយលោក Mattias Klum ជាអ្នកថតរូប និងថតវីដេអូឈានមុខមួយរូបនៃប្រទេសស៊ុយអែត ដែលផ្ដោតលើរូបថតពីជីវិត និងធម្មជាតិ។
National Geographic’s Report | Archived Link
រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ក៏ត្រូវបានចុះផ្សាយជាថ្មីម្ដងទៀតនៅក្នុងអត្ថបទព័ត៌មានមួយទៀតរបស់ National Geographic កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥កន្លងមក ដែលមានចំណងជើងជាភាសាអង់គ្លេសថា «Can Borneo’s Tribes Survive ‘Biggest Environmental Crime of Our Times’?» ឬប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា «តើកុលសម្ព័ន្ធនៅលើកោះបរនេអូអាចរស់រានមានជីវិតនៅឧក្រិដ្ឋកម្មបរិស្ថានធំបំផុតនៃពេលវេលារបស់យើងឬទេ?»។
គេហទំព័រព័ត៌មាន National Geographic បានរៀបរាប់លើរូបថតមួយសន្លឹកនេះ «ព្រៃឈើរងទឹកភ្លៀងអាយុកាលយូរអង្វែងមកហើយ ផ្ដល់ជាដីសម្រាប់ចម្ការដូងប្រេង និងផ្លូវធ្វើដំណើរនៅក្នុងរដ្ឋសារ៉ាវ៉ាក់ ជារដ្ឋមួយក្នុងចំណោមរដ្ឋពីររបស់ម៉ាឡេស៊ីនៅលើកោះបរនេអូ។ ជាង ៩០ភាគរយនៃព្រៃឈើដ៏ចម្បងនៅលើកោះបរនេអូ ត្រូវបានបំផ្លាញ»។
National Geographic’s Report | Archived Link
បន្ទាប់ពីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាបានប្រកាសពីការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដែលខ្លួនបានផ្ដល់ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រាប់គាំទ្រដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការពារព្រៃឈើតំបន់ព្រៃឡង់នោះ អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គម ក៏បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកបង្ហាញនូវការកាប់ព្រៃឈើផងដែរកាលពីសប្ដាហ៍មុន ហើយអះអាងថា ជាវិនាសកម្មព្រៃឈើកើតឡើងនៅតំបន់ព្រៃឡង់របស់កម្ពុជា។
ប៉ុន្តែ ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា រូបថតមួយសន្លឹកនោះ មិនមែនជាទិដ្ឋភាពនៃវិនាសកម្មព្រៃឈើកើតឡើងនៅតំបន់ព្រៃឡង់នោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាគឺជារូបថតបង្ហាញពីវិនាសកម្មព្រៃឈើកើតមានឡើងនៅក្នុងប្រទេសភូមា។
សូមមើលអត្ថបទដែល Fact Crescendo Cambodia បានផ្ទៀងផ្ទាត់រួចមកហើយកាលពីសប្ដាហ៍មុននៅទីនេះ។
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា រូបថតដែលភ្ជាប់ជាមួយសំណេរដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ រូបថតមួយសន្លឹកនោះ មិនមែនជាទិដ្ឋភាពនៃវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់របស់ប្រទេសកម្ពុជានោះឡើយ។ រូបថតមួយសន្លឹកនេះ បង្ហាញនូវទិដ្ឋភាពនៃការទន្ទ្រានព្រៃឈើសម្រាប់យកដីធ្វើជាចម្ការដូងប្រេង និងផ្លូវនៅលើកោះបរនេអូ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
Title:រូបថតឈូសឆាយព្រៃឈើសម្រាប់ចម្ការដូងប្រេងនៅម៉ាឡេស៊ី ត្រូវបានភ្ជាប់មិនត្រឹមត្រូវនឹងវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅព្រៃឡង់
Fact Check By: Jay UdomResult: Misleading
