កាលពីពាក់កណ្ដាលខែសីហាកន្លងមកនេះ ក្រុមប្រដាប់អាវុធតាលីបង់ (Taliban) បានវាយដណ្ដើមកាន់កាប់ប្រទេសអាហ្វហ្កនីស្ថានទាំងមូល។ ខណៈកងទ័ពអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត កំពុងជម្លៀសបុគ្គលិករបស់ពួកគេចេញពីប្រទេសនេះនោះ ការវាយប្រហារមួយបានកើតឡើងនៅឯព្រលានយន្តហោះទីក្រុងកាប៊ុលកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ដែលបណ្ដាលឱ្យបុគ្គលិកយោធាអាមេរិកចំនួន ១៣នាក់ស្លាប់ ហើយមនុស្សរាប់សិបនាក់ទៀតរងរបួស។
ក្រោយហេតុការណ៍វាយប្រហារនោះ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម បានចែករំលែកនូវរូបថតមួយសន្លឹក ដោយរៀបរាប់ភ្ជាប់ទៅនឹងទាហានអាមេរិកដែលស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារនោះ។ រូបថតមួយសន្លឹកនោះ ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ ចែករំលែកតៗគ្នាជាច្រើនរយដង។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិត រកឃើញថា រូបថតនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។
ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម
កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ គណនីហ្វេសប៊ុកមួយបានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹក ដោយអះអាងថា រូបថតមួយសន្លឹកនេះ បង្ហាញមឈូសដែលគ្របដោយទង់ជាតិអាមេរិកនោះ បានផ្ទុកសពទាហានអាមេរិក ១៣រូប ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារអត្តឃាតមួយនៅព្រលានយន្តទីក្រុងកាប៊ុល ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន កាលពីថ្ងៃទាំី២៦ ខែសីហាកន្លងមកនេះ។
រូបថតជាមួយការអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកដល់ទៅជាង ៧០០ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក និងមានការបញ្ចេញមតិដ៏ច្រើនផងដែរ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនោះ ដែលរៀបរាប់ថា «សូមចូលរួមមរណទុក្ខជាមួយពលរដ្ឋអាមេរិកាំង ដែលបានបាត់បង់ជីវិតយោធា ១៣រូប ដោយគ្រាប់បែកអត្តឃាតកាលពីថ្ងៃទី២៦ សីហា ២០២១ នៅព្រលានយន្តហោះក្រុងកាប៊ុល Afghanistan RIP»។
អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏បានចែករំលែកប៉ុស្តិ៍ដដែលនេះទៅក្នុងក្រុមបណ្ដាញសង្គមមួយឈ្មោះថា«ជំរំព្រះអាទិត្យ»ផងដែរ ដែលនាំឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកជាច្រើនបានចែករំលែកបន្ត និងបញ្ចេញមតិចម្រុះបែប។
ការត្រួតពិនិត្យការពិត
Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមផ្ទៀងផ្ទាត់ទៅលើរូបថតនេះតាមរយៈការដំណើរការកម្មវិធីស្វែងរករូបថតរបស់ Google ដែលនាំឱ្យយើងបានជួបប្រទះរូបថតដូចគ្នានេះ និងខ្លឹមសារនៃរូបថតនេះផងដែរ។
រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើគេហទំព័របណ្ណាសារដ្ឋានជាតិអាមេរិក (U.S. National Archive & DVIDS) ដែលព័ត៌មាននៃរូបថតនេះ រៀបរាប់ថា មឈូសគ្របដោយទង់ជាតិអាមេរិកចំនួន ១៩ ដែលផ្ទុកនូវសាកសពសមាជិកយោធាអាមេរិកដែលបានស្លាប់នៅក្នុងហេតុការណ៍បំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅទីក្រុង Dhahran ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត កាលពីឆ្នាំ១៩៩៦។
ធាតុនៃសមាជិកយោធាអាមេរិក ដែលត្រូវបានរៀបចំដាក់តាមមឈូស ត្រូវបានដឹកជញ្ជូនតាមជើងហោះហើរទៅដល់មូលដ្ឋានកងទ័ពអាកាសអាមេរិក Dover ស្ថិតនៅក្នុងរដ្ឋ Delaware ហើយរង់ចាំការបញ្ជូនទៅរៀបចំពិធីចងចាំមួយនៅថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៦។
រូបថតនេះ ត្រូវបានថតដោយមន្ត្រីនៃទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានកងទ័ពអាមេរិក ស្ថិតនៅក្រោមចំណុះក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក។
សមាជិកបម្រើការក្នុងជួរកងទ័ពអាមេរិកទាំង ១៩នាក់នោះ បានស្លាប់នៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារភេរវកម្មបំផ្ទុះគ្រាប់បែកទៅលើអគារ Khobar នៅជិតទីក្រុង Dhahran ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩៦។
ក្រៅពីសមាជិកទាហាន ១៩នាក់ដែលបានស្លាប់ មនុស្សប្រហែល ៥០០នាក់ទៀត បានរងរបួសនៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារភេរវកម្មនោះ។
អគារ Dhahran គឺជាទីស្នាក់នៅនៃបុគ្គលិកកងទ័ពអាកាសអាមេរិកចំនួន ២,០០០នាក់ ដែលត្រូវចាត់តាំងឱ្យឈរជើងនៅមូលដ្ឋានកងទ័ពអាកាស King Abdulaziz នៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត។
បុគ្គលិកកងទ័ពអាកាសអាមេរិក ត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យឈរជើងនៅទីនោះ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យមើលតំបន់«ហាមឃាត់ការហោះហើរ»ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ក្រោយសង្គ្រាមឈូងសមុទ្រពែក្យឆ្នាំ១៩៩០-១៩៩១។
National Archive | Archived Link
ចំណែកឯការវាយប្រហារនៅព្រលានយន្តហោះទីក្រុងកាលប៊ុលកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ បានសម្លាប់ទាហានអាមេរិកចំនួន ១៣នាក់ ហើយសាកសពរបស់ទាហានអាមេរិកទាំងនោះ ក៏ត្រូវបានរៀបចំដាក់ក្នុងមឈូសគ្របដោយទង់ជាតិអាមេរិកដូចគ្នា និងដឹកជញ្ជូនតាមជើងហោះហើរពិសេសរបស់កងទ័ពអាមេរិក។
បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Los Angeles Times សាកសពនៃសមាជិកកងទ័ពអាមេរិកទាំង ១៣នាក់នោះ ត្រូវបានដឹកជញ្ជូនតាមក្បួនកងទ័ពអាមេរិក ហើយទៅដល់មូលដ្ឋានកងទ័ពអាកាស Dover កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១។
Los Angeles Times | Archived Link
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា រូបថតមួយសន្លឹកដែលត្រូវបានអះអាងដោយអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដូចដែលរៀបរាប់ខាងលើនេះ មិនត្រឹមត្រូវទៅនឹងហេតុការណ៍នោះឡើយ។ រូបថតមួយសន្លឹកនេះ មិនមែនជាសាកសពនៃសមាជិកកងទ័ពអាមេរិកចំនួន ១៣នាក់ ដែលត្រូវបានស្លាប់នៅក្នុងហេតុការណ៍វាយប្រហារអត្តឃាតនៅព្រលានយន្តហោះក្រុងកាប៊ុលកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១នោះឡើយ។ រូបថតមួយសន្លឹកនេះ គឺជាមឈូសពនៃសមាជិកទាហានអាមេរិកចំនួន ១៩នាក់ ដែលបានស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារភេរវកម្មទៅលើមូលដ្ឋានកងទ័ពអាមេរិកមួយនៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត កាលពីឆ្នាំ១៩៩៦៕
Title: រូបថតមួយសន្លឹកនេះមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយប្រហារសម្លាប់កងទ័ពអាមេរិក១៣នៅអាហ្វហ្កានីស្ថានទេ
Fact Check By: Jay UdomResult: Misleading
