ការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅសតវត្សរ៍ទី១៩ពីសំណាក់កងទ័ពវៀតណាមនាពេលនោះ តែងតែត្រូវបានពលរដ្ឋកម្ពុជារម្លឹកឡើងវិញជានិច្ច។ ក្នុងចំណោមនោះ រូបថតមួយចំនួនត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គម ជាមួយការអះអាងភ្ជាប់ជាមួយនឹងព្រឹត្តការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រកាលពីអតីតកាល។ រូបថតជាមួយនឹងការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តគ្នាដល់ទៅរាប់ពាន់ដឹង។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិត រកឃើញថា រូបថតទាំងនោះ ត្រូវបានអះអាងភ្ជាប់ដោយមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។
ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតបួនសន្លឹកនៅលើបណ្ដាញសង្គម ដែលរូបថតសខ្មៅទាំងនោះ បង្ហាញការប្រហារជីវិតមនុស្សដោយកាត់ក្បាល និងការចាប់ខ្លួនមនុស្សដាក់ខ្នោះឃ្នាង។
អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានបង្ហោះរូបថតជាមួយសំណេររៀបរាប់ថា យួនបានឈ្លានទឹកដីកម្ពុជា និងបានកាប់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី១៩។
រូបថតជាមួយនឹងសំណេរបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តដល់ទៅរាប់ពាន់ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ រួមជាមួយការបញ្ចេញមតិចម្រុះបែបផងដែរ។
ខាងក្រោមនេះគឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក ដែលរៀបរាប់ថា «ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ៖ យួនឈ្លានពានកាន់កាប់ទឹកដីខ្មែរ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ជិះជាន់កាប់សម្លាប់ពលរដ្ឋខ្មែរតាមគ្រប់រូបភាពរាប់រយឆ្នាំហើយ ពិសេសសខ្មែរក្រោម»។
រូបថតពីរនៅក្នុងចំណោមរូបថតបួនសន្លឹកដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ ក៏ត្រូវបានទំព័រហ្វេសប៊ុក LDP បង្ហោះផងដែរកាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០កន្លងមក។
ទំព័រហ្វេសប៊ុកនេះ រៀបរាប់ថា «នៅឆ្នាំ១៨៤៤ ស្ដេចយួនបានបញ្ជាឱ្យកាត់ក្បាលខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងយួន មានមេស្រុក និងប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន ត្រូវយួនកាត់ក្បាល»។
រូបថតទាំងនេះ ត្រូវបានចុះផ្សាយដោយគេហទំព័រសារព័ត៌មានអង្រុត (Angrut) កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២០កន្លងមក ជាមួយអត្ថបទចំណងជើងថា «១៧៦ឆ្នាំមុន ស្ដេចយួនបញ្ជាឱ្យកាត់ក្បាលខ្មែរក្រោមរាប់សិបនាក់»។
ការពិនិត្យការពិត
Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យលើរូបថតទាំងនេះតាមរយៈការដំណើរកម្មវិធីស្វែងរករូបថតនៅលើ Google ដែលនាំឱ្យយើងបានជួបប្រទះនឹងរូបថតដូចគ្នាទាំងស្រុង និងព័ត៌មានអំពីរូបថតទាំងនេះផងដែរ។
រូបថតទាំងនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើបណ្ដាញសង្គម Flickr និងគេហទំព័រ Lynda Trouvé ដែលជាផ្នែកមួយនៃចំនួន ៤១៣សន្លឹកនៅក្នុងអាល់ប៊ុមរូបថត LE TONKIN ថតឡើងដោយវេជ្ជបណ្ឌិតជនជាតិបារាំងមួយរូបឈ្មោះ HOCQUARD Charles-Edouard នៅចន្លោះឆ្នាំ១៨៨៤ ដល់ឆ្នាំ១៨៨៥ ពោលគឺអំឡុងបារាំងដាក់អាណានិគមនៅលើប្រទេសវៀតណាម។
Flickr គឺជាបណ្ដាញសង្គមមួយដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកថតរូបអាជីព ឬពាក់កណ្ដាលអាជីព ចែករំលែកនូវរូបថតរបស់ខ្លួនជាមួយគុណភាពរូបថតកម្រិតខ្ពស់ ហើយ Lynda Trouvé គឺជាគេហទំព័រផ្សព្វផ្សាយលក់រូបថត រូបគំនូរ និងស្នាដៃវិចិត្រសិល្បៈដទៃទៀត។
ចំណែកឯលោក Charles-Edouard HOCQUARD (១៨៥៣-១៩១១) គឺជាវេជ្ជបណ្ឌិតជនជាតិបារាំង ដែលត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យចូលរួមក្នុងកងទ័ពនៅក្នុងយុទ្ធនាការតុងកឹងនៅចន្លោះឆ្នាំ១៨៨៤ ដល់ឆ្នាំ១៨៨៦។ អំឡុងពេលនេះហើយដែលលោកបានផ្ដិតយកទិដ្ឋភាពនៃជីវិតរស់នៅរបស់មនុស្សនៅតំបន់តុងកឹង។
នៅក្នុងសៀវភៅ Une campagne au Tonkin ឬប្រែជាភាសាខ្មែរថា «យុទ្ធនាការនៅតុងកឹង» បានរៀបរាប់ពីរបៀបនៃការប្រហារជីវិតចោរប្លន់ដោយកាត់ក្បាល នៅឯតំបន់តុងកឹង(វៀតណាមខាងជើងសព្វថ្ងៃនេះ)នៅចន្លោះឆ្នាំ១៨៨៤ដល់ឆ្នាំ១៨៨៦។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Charles-Edouard HOCQUARD បានសរសេររៀបរាប់ថា ចោរប្លន់ម្នាក់ ត្រូវគេចាប់បាន ហើយដាក់ខ្នោះធ្វើពីដើមឫស្សី។ លោកសរសេរបន្តថា រូបថតនេះ បង្ហាញការបណ្ដើរចោរប្លន់យកទៅទីតាំងប្រហារជីវិតដោយកាត់ក្បាល។
លោក Charles-Edouard HOCQUARD បានសរសេរបន្តថា ចោរប្លន់នោះ ត្រូវបានគេចងដៃទៅខាងក្រោយជាមួយនឹងផ្ដៅ ហើយដាក់ឱ្យអង្គុយលត់ជង្គង់ ដើម្បីប្រហារជីវិត។
បន្ទាប់ពីប្រហារជីវិតដោយកាត់ក្បាលហើយនោះ ក្រុមពេជ្ឈឃាតបានយកក្បាលចោរប្លន់នោះបញ្ជូនទៅភូមិដែលចោរនោះបានប្លន់ និងដុតភូមិដ្ឋានរបស់អ្នកស្រុក។ ក្បាលចោរនោះ នឹងត្រូវគេព្យួរនៅលើដើមឈើនៅផ្លូវចូលភូមិ ហើយទុកធ្វើជាគំរូ។
បន្ទាប់ពីក្រុមពេជ្ឈឃាតចាកចេញហើយ ក្រុមគ្រួសារសព បានទៅប្រមូលរាងកាយរបស់សពដែលគេទុកចោលនៅលើដី ហើយយកទៅបញ្ចុះក្នុងផ្នូរ។
ចំណែកឯរូបថតខាងក្រោមនេះវិញ លោក Charles-Edouard HOCQUARD សរសេររៀបរាប់ព័ត៌មានដែលទទួលបានពីអ្នកបកប្រែរបស់លោកថា មនុស្ស ៣នាក់ ដែលត្រូវបានដាក់ខ្នោះធ្វើពីឫស្សីនេះ គឺជាក្រុមចោរប្លន់។ លោកសរសេរថា មនុស្សម្នាក់មាឌធំដែលសម្លឹងមើលទាំងកែវភ្នែកពោរពេញដោយកំហឹងនោះ គឺជាចោរប្លន់ដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុតម្នាក់ ដែលបានសម្លាប់មនុស្សជាង ២០នាក់។ ចោរប្លន់ម្នាក់នេះ ត្រូវបានគេដាក់ខ្នោះទាំងដៃទាំងជើង ដោយសារតែព្យាយាមរត់គេច។
Une Campagne au Tonkin | Archived Link
សន្និដ្ឋាន
Fact Crescendo Cambodia រកឃើញថា ការអះអាងភ្ជាប់រូបថតទាំងនេះទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍នៃការបង្ក្រាបរបស់រាជវង្សង្វៀនទៅលើពលរដ្ឋខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោមនាពាក់កណ្ដាលទី១នៃសតវត្សរ៍ទី១៩នោះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ រូបថតទាំងនេះ មិនពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបង្ក្រាបនៃរាជវង្សង្វៀងរបស់វៀតណាម ទៅលើពលរដ្ឋខ្មែរនៅកម្ពុជាក្រោមនោះឡើយ។ រូបថតទាំងនេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃអាល់ប៊ុមរូបថតរបស់លោក Charles-Edouard HOCQUARD បានផ្ដិតយកទិដ្ឋភាពនៃការប្រហារជីវិតចោរប្លន់នៅតំបន់តុងកឹង (វៀតណាមខាងជើងសព្វថ្ងៃ)នៅចន្លោះឆ្នាំ១៨៨៤ដល់ឆ្នាំ១៨៨៦ នៅពេលបារាំងធ្វើសង្គ្រាមឆ្ពោះទៅដណ្ដើមការគ្រប់គ្រងលើតំបន់តុងកឹងទាំងស្រុង។
Title:តើរូបថតទាំងនេះបង្ហាញការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់វៀតណាមលើពលរដ្ឋខ្មែរនៅដើមស.វ.ទី១៩មែនទេ?
Fact Check By: Jay UdomResult: Misleading
