កម្ពុជា និងដំណើរវិវត្តន៍នៃព័ត៌មានក្លែងក្លាយក្នុងឆ្នាំ២០២៣
ស្របពេលដែលសេរីភាពនៃការផលិតមាតិកាផ្សព្វផ្សាយ បង្ហោះដោយមានភាពសំបូរបែប និងការទទួលបាននូវមាតិកាទាំងនោះដោយមិនមានរបាំង ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងមិនត្រឹមត្រូវក៏បានកើតមាន ក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗគ្នា ដោយការនេះបានក្លាយជាក្ដីបារម្ភថ្មីមួយសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម និងប្រទេសជាតិផងដែរ។
ព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទៀងផ្ទាត់ និងការស្វែងការពិតសំខាន់ៗទាំង៤ ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣
គិតត្រឹមថ្ងៃចេញផ្សាយអត្ថបទមួយនេះ ក្រុមការងាររបស់ Fact Crescendo Cambodia បានធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងស្វែងរកការពិតទៅលើរូបភាព វីដេអូឃ្លីប ព័ត៌មាន និងសំណេរអះអាងរហូតទៅដល់ជាង ២៤០អត្ថបទ នៅឆ្នាំ២០២៣ ដោយក្នុងនោះរួមមាន៖
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ទី១. ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ ឆ្នាំ២០២៣
ស្របពេលដែលប្រទេសកម្ពុជា បានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ ឆ្នាំ២០២៣ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៧ ខែកក្កដា កន្លងទៅក្ដី ប៉ុន្ដែព័ត៌មាន និងការអះអាងមិនត្រឹមត្រូវ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយនេះ ត្រូវបានរកឃើញ និងបង្ហោះយ៉ាងផុសផុល។ ព័ត៌មាន និងសំណេរអះអាងទាំងឡាយនោះ ត្រូវបានផ្ទៀងផ្ទាត់ និងស្វែងរកការពិតជុំវិញអំពីបញ្ហានោះផងដែរ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមមួយ ចេញពីការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គមដែលសរសេររៀបរាប់ថា «ពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ ស្ងាត់ទៅៗ បោះឆ្នោតកាន់តែលែងមានន័យ កាន់តែបោះ គំនរទុក្ខសោកប្រជារាស្ត្រ កើតមានកាន់តែធ្ងន់ឡើងៗ»។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតអំពីការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់យើង តាមរយៈតំណភ្ជាប់នៅខាងក្រោមនេះ៖
- រូបថតចាស់របស់អតីតអ្នករិះគន់លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានបង្ហោះឡើងភ្ជាប់នឹងការបោះឆ្នោត ម្សិលមិញនេះ (archived link)
ការអះអាងមួយ ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា អ្នកបោះឆ្នោតដែលគូសសន្លឹកឆ្នោតចោល នឹងត្រូវបានរកឃើញអត្តសញ្ញាណបានដោយសារតែគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានតម្រូវឱ្យអ្នកបោះឆ្នោតផ្តិតមេដៃលើសន្លឹកឆ្នោត។ ការអះអាងមួយនេះ ត្រូវបានចែករំលែកព្រោងព្រាតលើបណ្ដាញសង្គម ហើយទាក់ទាញបានការបញ្ចេញមតិយ៉ាងច្រើនផងដែរ។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតនៅខាងក្រោមនេះ៖
- តើគ.ជ.ប.តម្រូវឱ្យអ្នកបោះឆ្នោតផ្តិតមេដៃលើសន្លឹកឆ្នោតដូចការអះអាងមែនឬទេ? (archived link)
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ទី២. ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម
ស្របពេលទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងវៀតណាម តែងតែត្រូវបានជជែក និងក្លាយទៅជាប្រធានបទមួយនៅលើបណ្ដាញសង្គមនោះ រូបថត វីដេអូ និងសំណេរអះអាងនានា ត្រូវបានចែករំលែកបន្តយ៉ាងច្រើន និងទទួលបានមតិយោបល់ចម្រុះពីអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមពីការអះអាងដែលបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលរៀបរាប់ថា «យួនចូលសញ្ជាតិ១ឆ្នាំជាង១០ម៉ឺននាក់ ខ្មែរមានបារមីឡើងដល់ឋានសួគ៌ អ្នកគ្មានបារមីធ្លាក់ដល់ឋានរក ២០៥០រលាយល្មម សង្វេគប្រជាជាតិខ្លួនណាស់!»។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតអំពីការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់យើង តាមរយៈតំណភ្ជាប់នៅខាងក្រោមនេះ៖
កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា «ប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរ» ក៏បានបង្ហោះវីដេអូឃ្លីបមួយ ដែលនៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបនោះ មានរូបថតមួយសន្លឹកបង្ហាញសាលារៀនមួយកន្លែង ដែលមានសិស្សានុសិស្សតម្រង់ជួរ និងបង្ហូតទង់ជាតិវៀតណាមព្រមគ្នាជាមួយនឹងទង់ជាតិកម្ពុជា។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតនៅទីនេះ៖
- រូបភាពការបង្ហូតទង់ជាតិវៀតណាមព្រមនឹងទង់ជាតិកម្ពុជាក្នុងសាលារៀនមួយ គឺជារូបថតកាត់ត (archived link)
- តើនេះគឺជាទិដ្ឋភាពអ្នកគាំទ្រវៀតណាមនៅព្រឹត្តិការណ៍ស៊ីហ្គេមនៅកម្ពុជាមែនឬទេ? (archived link)
- ការអះអាងមិនត្រឹមត្រូវថា អតីតព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាគ្រងឈុតប្រពៃណីវៀតណាម (archived link)
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ទី៣. សង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន
ក្រោយពីមានការបើកវាយប្រហារដ៏ទ្រង់ទ្រាយធំទៅលើទឹកដីអ៊ីស្រាអែល ពីសំណាក់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅ រូបថត និងវីដេអូឃ្លីបជាច្រើន ត្រូវបានចែកចាយនៅលើបណ្ដាញសង្គម ដោយបានភ្ជាប់ទៅនឹងការអះអាងមិនត្រឹមត្រូវ។
ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីការអះអាងនៅលើបណ្ដាញសង្គមកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលមានសំណេរនៅលើរូបថតជាភាសាអង់គ្លេសមានខ្លឹមសារ «បុរសមូស្លិមជាង ២០០នាក់ បានទទួលយកព្រះយេស៊ូននាពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារតែពួកគេទាំង ២០០នាក់នោះ បានសុបិន្តឃើញព្រះយេស៊ូដូចគ្នានៅក្នុងយប់តែមួយ។ សូមសរសើរដល់ព្រះជាម្ចាស់!»។
លោកអ្នក ក៏អាចអានព័ត៌មានលម្អិតអំពីការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់យើង តាមរយៈតំណភ្ជាប់នៅខាងក្រោមនេះផងដែរ៖
- រូបថតមួយសន្លឹកត្រូវបានភ្ជាប់មិនត្រឹមត្រូវនឹងការបោះបង់ជំនឿសាសនារបស់បុរសប៉ាឡេស្ទីន (archived link)
បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា នឹងមិនជម្លៀសពលរដ្ឋខ្លួនចេញពីអ៊ីស្រាអែលនោះ មានការជជែកវែកញែកច្រើននៅលើបណ្ដាញសង្គមជុំវិញបញ្ហានេះ។ ក្នុងនោះ ក៏មានការបង្ហោះព័ត៌មានថា មាននិស្សិតខ្មែរ ២នាក់ទៀត បានស្លាប់នៅក្នុងការវាយប្រហារថ្មីរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមប្រដាប់អាវុធហាម៉ាស់ប៉ាឡេស្ទីន។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតនៅខាងក្រោមនេះ៖
- ការអះអាងថា និស្សិតខ្មែរពីរនាក់ទៀតស្លាប់នៅអ៊ីស្រាអែលជាព័ត៌មានមិនពិត (archived link)
- តើនេះគឺជាទិដ្ឋភាពនៃការបើកវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែលទៅកាន់ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីនមែនឬ? (archived link)
- តើផលិតផលទាំងនេះមានប្រភពពីប្រទេសអ៊ីស្រាអែលឬទេ? (archived link)
- វីដេអូក្មេងស្រីប៉ាឡេស្ទីនស្រែកដាក់ទាហានអ៊ីស្រាអែលត្រូវបានអះអាងថាជាក្មេងស្រីអ៊ុយក្រែន (archived link)
ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ទី៤. រូបភាព និងវីដេអូផលិតឡើងដោយបចេ្ចកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI)
Fact Crescendo Cambodia បានផ្ទៀងផ្ទាត់រូបភាព និងវីដេអូឃ្លីបនានា ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយកម្មវិធី AI ប៉ុន្តែត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមមួយចំនួន យកទៅសរសេររៀបរាប់ថា វាជាទិដ្ឋភាពពិត។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតអំពីការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់យើង តាមរយៈតំណភ្ជាប់នៅខាងក្រោមនេះ៖
រូបថតជាច្រើនសន្លឹកដែលបង្ហាញក្រុមមនុស្ស និងសត្វចិញ្ចឹមធំៗនោះ ក៏ត្រូវបានគេបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមជាមួយការរៀបរាប់ថា សត្វសម័យមុនមានរូបរាងធំៗណាស់។
សូមអានព័ត៌មានលម្អិតនៅទីនេះ៖
- រូបភាពសត្វមាឌធំៗបង្កើតឡើងដោយកម្មវិធី AI បង្កឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមយល់ច្រឡំ (archived link)
- រូបភាពត្រីចម្លែកនៅទន្លេមេគង្គពីអតីតកាលគ្រាន់តែជារូបភាពបង្កើតឡើងដោយ AI (archived link)
- រូបភាពបង្គន់ចល័តប្រើដោយដ្រូនគ្រាន់តែជារូបភាពបង្កើតឡើងដោយ AI តែប៉ុណ្ណោះ (archived link)
- រូបថតព្រះសង្ឃគង់ក្បែរនារី និងច្រៀងកម្សាន្ត ត្រូវបានផលិតឡើងដោយកម្មវិធី AI (archived link)
តើអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមកម្ពុជា អាចទប់ស្កាត់ការចែកចាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយបានដោយរបៀបណា?
ពិតណាស់ ផលវិបាកនៃការចែកចាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ បានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានជាខ្លាំងមកលើសង្គមជាតិ និងប្រទេសជាតិទាំងមូល។ Fact Crescendo Cambodia ក៏បានរកឃើញផងដែរថា វាអាចធ្វើឱ្យសហគមន៍ និងសង្គមជាតិមានភាពច្របូកច្របល់ តាមរយៈការបង្កឱ្យមានការរើសអើង អរិភាពរវាងជាតិសាសន៍ ការបាត់បង់ទំនុកចិត្តមកលើស្ថាប័នសាធារណៈ ការលួចទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈជាដើម។
នៅក្នុងបរិបទដែលព័ត៌មានក្លែងក្លាយកំពុងវាយលុកបណ្ដាញសង្គម អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ ត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងឱ្យមែនទែន មុនពេលដាក់ចិត្តជឿ ឬចែករំលែកបន្ត។
ពោលនៅពេលឃើញព័ត៌មានដែលគួរឱ្យសង្ស័យ អ្នកប្រើប្រាស់មិនត្រូវឆាប់ប្រតិកម្ម ជឿ ឬចែករំលែកភ្លាមៗទេ ដោយត្រូវពិនិត្យពិច័យស្វែងរកប្រភពឱ្យបានច្បាស់លាស់សិន ព្រោះព័ត៌មានមិនពិត ភាគច្រើនលើសលុបត្រូវបានប្រឌិតឡើងដើម្បីជាប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច ឬដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកអ្នកក៏អាចផ្ញើមកយើងនូវវីដេអូ រូបថត ឬសារទាំងឡាយណា ដែលលោកអ្នកមានមន្ទិលសង្ស័យ តាមរយៈប្រព័ន្ធលេខទូរស័ព្ទ ឬ ប្រព័ន្ធ WhatsApp (+855) 15 437 538 ផងដែរ។
ដើម្បីស្វែងរកព័ត៌មានពិត សូមតាមដានការផ្សាយរបស់យើងតាមរយៈប្រព័ន្ធដូចខាងក្រោម៖