COVID-19 Archives - Fact Crescendo Cambodia | The leading fact-checking website in Cambodia

តើពូជថ្មីនៃវីរុសកូវីដ-១៩អូមីក្រុងកាចសហាវដូចការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គមមែនឬទេ?

January 14, 2023January 14, 2023Jay UdomLeave a Comment

ការអះអាងដ៏ផុសផុលមួយនៅលើបណ្ដាញសង្គម បានលើកឡើងថា ពូជថ្មីនៃវីរុសអូមីក្រុងដែលបង្កឱ្យកើតកូវីដ-១៩ មានលក្ខណៈកាចសហាវ និងគ្រោះថ្នាក់ជាងវីរុសបំប្លែងខ្លួន Delta ទៅទៀត ហើយមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាដូចពូជវីរុសកូវីដ-១៩មុនៗនោះឡើយ។ ការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកយ៉ាងផុសផុលនៅលើបណ្ដាញសង្គមពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ផ្អែកតាមឯកសារព័ត៌មានគួរឱ្យជឿជាក់នានា យើងរកឃើញថា ការអះអាងនេះមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម ការអះអាងដ៏ផុសផុលមួយនៅលើបណ្ដាញសង្គម បាននិយាយរៀបរាប់ថា ពូជថ្មីនៃវីរូសកូវីដ-១៩ប្រភេទអូមីក្រុង ឬ Omicron XBB ត្រូវបានរកឃើញថា បង្កឱ្យមនុស្សប្រឈមនឹងអត្រាស្លាប់ខ្ពស់ជាងប្រភេទអូមីក្រុង ដោយពុំមានបង្ហាញរោគសញ្ញាក្អក និងគ្រុនក្ដៅនោះឡើយ ប៉ុន្តែ បង្ហាញត្រឹមរោគសញ្ញាឈឺសន្លាក់ ឈឺក្បាល ឈឺក ឈឺខ្នងផ្នែកខាងលើ បាត់បង់ចំណង់អាហារទូទៅ និងជាពិសេសបង្កឱ្យរលាកសួតយ៉ាងស្រួចស្រាល់។ ការអះអាងខាងលើនេះ បន្តរៀបរាប់ថា វីរុសកូវីដ-១៩ពូជថ្មីរបស់ប្រភេទអូមីក្រុងថ្មីនេះ មិនអាចឱ្យគេដឹងតាមរយៈការធ្វើតេស្តច្រមុះនោះឡើយ ហើយវាឆ្លងរីករាលដាលលឿនចូលទៅក្នុងសហគមន៍។ ការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តជាច្រើនដង ហើយក៏មានការបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមយ៉ាងព្រោងព្រាតនៅក្នុងរយៈ ២សប្ដាហ៍ចុងក្រោយនៃដើមឆ្នាំ២០២៣នេះ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាការអះអាងអំពីពូជអូមីក្រុងនៃកូវីដ-១៩ ដែលត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកមួយកាលពីសប្ដាហ៍មុន។ Facebook Post | Archived Link ខាងក្រោមនេះ គឺជាការបង្ហោះ និងចែកចាយការអះអាងដដែលនេះនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមកម្ពុជា។ Facebook Post | […]

Fact-Check: តើជំងឺកូវីដ-១៩អាចបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ភ្នែករបស់អ្នកជំងឺដែរឬទេ?

August 18, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានចែករំលែកនូវព័ត៌មានរបស់ខ្លួន ដែលចុះផ្សាយថា ភ្នែកទាំងគូរបស់នារីជនជាតិថៃម្នាក់ បានប្រែក្លាយជាឡើងក្រហមស្ទើរតែមើលអ្វីមិនឃើញ ក្រោយពីបានឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩។ ព័ត៌មានរបស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកនេះ ត្រូវបានចែករំលែកដល់ទៅរាប់រយដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក រួមជាមួយការបញ្ចេញប្រតិកម្ម និងមតិយោបល់ផ្សេងៗផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ ដែលចែករំលែកនូវព័ត៌មានមួយដែលមានចំណងជើងថា «អ្នកជំងឺកូវីដ-១៩នៅថៃ បង្ហាញអាការភ្នែកឡើងក្រហមមើលអ្វីមិនចង់ឃើញ»។ Facebook Post | Archived បន្ទាប់ពីមានការចុះផ្សាយនូវអត្ថបទបែបនេះ វានាំឱ្យមានការចោទសួរថា តើវីរុសកូវីដ-១៩ ឬកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យភ្នែករបស់អ្នកជំងឺប្រែក្លាយទៅជាក្រហម ដែលប៉ះពាល់ដល់គ្រាប់ភ្នែករបស់អ្នកជំងឺឬយ៉ាងណា។ Fact Crescendo Cambodia បានពិនិត្យមើលព័ត៌មានច្បាប់ដើម ដែលចេញដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដើម្បីស្វែងយល់ថា តើភ្នែករបស់អ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ជនជាតិម្នាក់នេះពិតជាប្រែក្រហម ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ឬយ៉ាងណា។ ព័ត៌មាននេះ ត្រូវបានចុះផ្សាយព្រោងព្រាតដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានានៅក្នុងប្រទេសថៃ បន្ទាប់ពីនារីជនជាតិម្នាក់ បានបង្ហោះឃ្លីបវីដេអូ ដែលបង្ហាញភ្នែកទាំងគូរបស់នាងប្រែជាក្រហមយ៉ាងខ្លាំង បន្ទាប់ពីនាងត្រូវបានរកឃើញឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ហើយត្រូវបានបញ្ជូនទៅសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ ក្នុងសេចក្ដីរាយការណ៍របស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា ទូរទស្សន៍ថៃរ៉ាត់របស់ថៃ បានឱ្យដឹងថា នារីជនជាតិថៃម្នាក់បានបង្ហោះវីដេអូឃ្លីបនៅលើបណ្ដាញសង្គម TikTok ដែលបង្ហាញភ្នែកទាំងគូរបស់នាង មានសភាបក្រហមទាំងសងខាង។ នារីជនជាតិថៃរូបនេះ រៀបរាប់ថា អាការៈភ្នែករបស់នាង បានប្រែប្រួលទៅជាបែបនេះ […]

Fact-Check: តើរូបថតនេះគឺជាសោកនាកម្មដោយសារកូវីដ-១៩នៅប្រទសថៃមែនឬទេ?

August 3, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ការឆ្លងរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសថៃ ត្រូវបានចែករំលែកជារឿយៗនៅលើបណ្ដាញសង្គមពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ។ ក្នុងនោះ រូបថតមួយសន្លឹក ត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមជាមួយការអះអាងថា រូបថតនោះ គឺជាទិដ្ឋភាពនៃសោកនាដកម្មបណ្ដាលមកពីកូវីដ-១៩នៅប្រទេសថៃ។ រូបថតជាមួយនឹងការអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តគ្នាជាច្រើនដង។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរកឃើញថា ការអះអាងលើរូបថតនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកនៅក្នុងក្រុមបណ្ដាញសង្គមមួយ ដែលបង្ហាញក្រុមនិស្សិតគោរពសព ដែលត្រូវបានវេបខ្ចប់នៅក្នុងថង់កៅស៊ូ។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមដដែលនេះ អះអាងថា រូបថតនេះ បង្ហាញពីសោកនាដកម្មនៃស្ថានភាពកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសថៃ។ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ថែមទាំងអះអាងផងដែរថា ប្រទេសថៃរកឃើញករណីឆ្លងថ្មីជិត ២ម៉ឺននាក់ និងស្លាប់ ២០០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។ រូបថតព្រមជាមួយការអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តជាច្រើនដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក រួមជាមួយការបញ្ចេញប្រតិកម្មកើតទុក្ខផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដែលរៀបរាប់ថា «ស្ថានភាពនៅថៃ មិនទាន់ហួសពេលទេខ្មែរយើងទ្រាំនៅផ្ទះសិនទៅ បើគ្មានការចាំបាច់ មើលថៃជាគំរូទៅ ឆ្លង ១ថ្ងៃជិត ២០០០០នាក់ ស្លាប់មួយថ្ងៃ ២០០នាក់ សោកនាដកម្ម ការពារខ្លួនអ្នកស្មើនឹងការពារក្រុមគ្រួសារអ្នក សូមកុំជួបជុំគ្នាផឹកស៊ីអី ប្រយ័ត្នស្ដាយក្រោយ ស៊ែរតៗគ្នាផង រូបភាពថ្មីពីថៃ»។ Facebook Post | Archived […]

Fact Check: តើគ្រូបង្រៀនថៃម្នាក់បានស្លាប់បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិកមែនដែរឬទេ?

July 30, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ ប្រទេសថៃមានអត្រាអ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩សរុបមានចំនួន ១៦.៥៩% ដែលធៀបជាមួយនឹងប្រជាជនគោលដៅចំនួន ៥០លាននាក់ ដោយបានប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងដូចជា CoviShield ដែលផលិតឡើងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់អាស្ត្រាហ្សេនីកា, និងវ៉ាក់សាំងស៊ីណូវ៉ាក់របស់ប្រទេសចិន។ យុទ្ធនាការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ បានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោល យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមថៃយ៉ាងផុសផុល អំពីប្រសិទ្ធភាព និងផលប៉ះពាល់នៃប្រភេទវ៉ាក់សាំងដែលខ្លួនទទួលបាន។ ក្នុងចំណោមនេះមានទំព័រហ្វេសប៊ុកព័ត៌មានមួយ បង្ហោះវីដេអូឃ្លីបដោយបានរាយការណ៍ថាមានអ្នកគ្រូបង្រៀនជនជាតិថៃម្នាក់ត្រូវបានបាត់បង់ជីវិត ក្រោយពីទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា វីដេអូដែលអ្នកប្រើប្រាស់បានបង្ហោះ និងចែកចាយនៅលើបណ្តាញសង្គមនោះ គឺធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ទំព័រហ្វេសប៊ុក Kim Sophat World News បានបង្ហោះវីដេអូឃ្លីបរាយការណ៍មួយដោយបានអះអាងថា គ្រូបង្រៀនម្នាក់បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិចលាយជាមួយវ៉ាក់សាំងចិន។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលខាងលើនេះ បានលើកឡើងនៅក្នុងវីដេអូរបស់ខ្លួនថាវ៉ាក់សាំងអាស្ត្រាហ្សេនីកានេះ គឺជាវ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិក។ វីដេអូនេះត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាជាមួយម៉ឺនដង រួមជាមួយនឹងប្រតិកម្មចម្រុះរាប់ពាន់ពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបានសរសេររៀបរាប់ថា «អាសន្នធំហើយ! គ្រូបង្រៀនម្នាក់បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់អាមេរិចលាយជាមួយវ៉ាក់សាំងចិន»។ Facebook Post | Archived Link […]

Fact-Check: តើវ៉ាក់សាំងចិនអាចបង្កឱ្យស្លាប់ ពិការ និងខូចសមត្ថភាពផ្លូវភេទមែនឬទេ?

July 30, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កម្ពុជាបានដំណើរការចាក់វ៉ាក់សាំងជូនប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនបានជាង ៧លាននាក់ហើយគិតត្រឹមចុងខែកក្កដានេះ ដោយសម្រេចបានខ្ទង់ជាង ៧០ភាគរយនៃគោលដៅចាក់វ៉ាក់សាំងជូនប្រជាជន ១០លាននាក់ដែលកំណត់ដោយរដ្ឋាភិបាល។ ដំណើរការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ បានប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងចិនទាំងស៊ីណូហ្វាម និងស៊ីណូវ៉ាក់ និងវ៉ាក់សាំង CoviShield ផលិតឡើងនៅប្រទេសឥណ្ឌាក្រោមអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ AstraZeneca។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមមួយចំនួន នៅតែចោទសួរពីសុវត្ថិភាព ដោយលើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនចាក់វ៉ាក់សាំងចិនទេ ព្រោះវ៉ាក់សាំងចិនបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យ រកឃើញថា ការអះអាងនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់អាវយឺតខោជើងវែង និងកំពុងទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងពីគ្រូពេទ្យម្នាក់។ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនេះ បានអះអាងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនទទួលចាក់វ៉ាក់សាំងផលិតដោយប្រទេសចិននោះឡើយ ព្រោះតែវ៉ាក់សាំងផលិតឡើងនៅក្នុងប្រទេសចិន បង្កឱ្យស្លាប់ ពិការ និងប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពផ្លូវភេទ។ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានអះអាងបែបនេះដោយយោងតាមការសិក្សាមួយដែលធ្វើឡើងដោយ UHAFF។ រូបថត និងការអះអាងនេះ ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកចែករំលែកបន្តជាច្រើនដង និងមានការបញ្ចេញមតិចម្រុះផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក […]

Fact Check: តើយុទ្ធនាការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជាការប្លន់អាយុជីវិតប្រជាជនខ្មែរមែនទេ?

July 27, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ កម្ពុជាមានអត្រាអ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩សរុបមានចំនួន ៦៨,៣៩% ដែលធៀបជាមួយនឹងប្រជាជនគោលដៅ១០លាននាក់ ដោយបានប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងដូចជា COVISHIELD (AstraZeneca), ស៊ីណូហ្វាម និងស៊ីណូវ៉ាក់។ យុទ្ធនាការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ បានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោលយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមយ៉ាងផុសផុល អំពីប្រសិទ្ធភាព និងផលប៉ះពាល់នៃប្រភេទវ៉ាក់សាំងដែលខ្លួនទទួលបាន។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានលើកឡើងថា ការចាក់វ៉ាក់សាំងយកកាត គឺជាការរៀបគម្រោងប្លន់អាយុជីវិតប្រជាជនខ្មែររបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន តែប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ក្រុមការងារ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា ការអះអាងនេះ គឺធ្វើឡើងមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា ស្លាបប៉ាកកាទេវរាជ បានបង្ហោះនូវវីដេអូឃ្លីបមួយ ដែលបាននិយាយអះអាងថា ការចាក់វ៉ាក់សាំង និងការយកកាត ឬប័ណ្ណសម្គាល់ គឺជាការរៀបគម្រោងប្លន់អាយុជីវិតប្រជាជនខ្មែររបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏ធ្លាប់បានអះអាងនូវព័ត៌មានមិនត្រឹមត្រូវទាក់ទងទៅនឹងវ៉ាក់សាំងចិនស៊ីណូវ៉ាក់ ផងដែរ ដែលក្រុមការងាររបស់យើងបានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ។ វីដេអូឃ្លីប និងសំណេរខាងលើ មានអ្នកចូលទស្សនាដល់ទៅរាប់សែនដង មានការចែករំលែកតៗគ្នារាប់ម៉ឺនដង និងមានការចូលរួមបញ្ចេញមតិចម្រុះបែបពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក […]

Fact Check: តើនេះគឺជាទិដ្ឋភាពសាកសពអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសថៃមែនដែរឬទេ?

July 21, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដានេះ ប្រទេសថៃបានកត់ត្រាចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបដោយសារតែជំងឺកូវីដ-១៩រហូតដល់ទៅ ៣ ៥០២នាក់ ស្របពេលដែលចំនួនអ្នកឆ្លងសរុបមាន ៤២៦ ៤៧៥នាក់ឯណោះ ដែលបានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោលអំពីវិធានការក្នុងការទប់ស្កាត់ និងព្យាបាលយ៉ាងផុសផុលនៅលើបណ្តាញសង្គមថៃនាពេលថ្មីៗនេះ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកកម្ពុជាមួយ បានបង្ហោះរូបថតចំនួនបួនសន្លឹក និងបានអះអាងថា ទាំងនេះគឺជាសាកសពអ្នកស្លាប់ដោយសារកូវីដនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ក្រុមការងារ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា ការអះអាងនេះ គឺធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា ធ្វើប៉ាស្ព័រ និងវីសាការងារ បានបង្ហោះរូបថតចំនួន៤សន្លឹក បង្ហាញអំពីទិដ្ឋភាពក្រណាត់រុំវេចខ្ចប់ដែលមានទម្រង់ដូចជាសាកសពរបស់មនុស្សនោះ ត្រូវបានគេដាក់គរលើគ្នា។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះក៏បានអះអាង និងភ្ជាប់នៅក្នុងសំណេររបស់ខ្លួនដែលហាក់ធ្វើឲ្យអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនានាគិតថា នោះគឺជាសាកសពអ្នកដែលស្លាប់ដោយសារតែជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសថៃ។ រូបថត និងសំណេរនេះមានការចែករំលែកតៗគ្នារាប់សិបដង និងមានការចូលរួមបញ្ចេញមតិចម្រុះបែបពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបានរៀបរាប់ថា «នៅថៃ កាចសាហាវណាស់កូវីដ»។ Facebook Post | Archived Link ការត្រួតពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាល់លើរូបភាពទាំងឡាយនេះ តាមរយៈការដំណើរការកម្មវិធីស្វែងរករូបថតរបស់ក្រុមហ៊ុន […]

Fact-Check: តើវីដេអូនេះគឺជាទិដ្ឋភាពបញ្ចុះសពអ្នកស្លាប់ដោយសារកូវីដ-១៩នៅវៀតណាមមែនទេ?

July 20, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ប្រទេសវៀតណាមបានរកឃើញ មនុស្សដល់ទៅជាង ៤,៣៣៥នាក់បន្ថែមទៀត បានឆ្លងជំងឺផ្លូវដង្ហើមនេះនៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ដែលនាំករណីឆ្លងសរុបឡើងលើស ៦ម៉ឺននាក់ហើយ ក្នុងនោះមនុស្ស ២៥៤នាក់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ។ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជូនជំនួយជាសម្ភារៈវេជ្ជសាស្ត្រទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ខណៈដែលប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាមួយនេះ កំពុងប្រឈមមុខនឹងការឆ្លងរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩កាន់តែខ្លាំង។ ខណៈដែលវៀតណាមកំពុងប្រឈមនឹងការរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩នោះ ព័ត៌មានជាច្រើនបានចែកចាយលើបណ្ដាញសង្គម ដែលនិយាយអំពីស្ថានភាពកូវីដ-១៩នៅវៀតណាម។ ក្នុងចំណោមនោះ វីដេអូខ្លីមួយ ត្រូវបានបង្ហោះលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជាមួយការអះអាងថា វាបង្ហាញទិដ្ឋភាពនៃការបញ្ចុះសពអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩នៅវៀតណាម។ វីដេអូនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តជាច្រើនរយដង រួមជាមួយការបញ្ចេញមតិជាច្រើនផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយផ្ទៀងផ្ទាត់រួច យើងរកឃើញថា វីដេអូជាមួយការអះអាងនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម នៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានបង្ហោះវីដេអូខ្លីមួយដែលបង្ហាញក្រុមមន្ត្រីសុខាភិបាលជាមួយសម្លៀកបំពាក់ការពារសុវត្ថិភាពនោះ រៀបចំបញ្ចុះសពនៅឯទីកន្លែងបញ្ចុះសពមួយកន្លែង។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ អះអាងថា វីដេអូនោះ គឺជាទិដ្ឋភាពមួយជ្រុងនៃស្ថានភាពកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ វីដេអូជាមួយនឹងការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តជាច្រើនដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក រួមជាមួយការបញ្ចេញប្រតិកម្ម និងមតិជាច្រើនផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ ដែលមានការរៀបរាប់ថា «វៀតណាមមានអ្នកស្លាប់ដោយសារកូវីដច្រើនណាស់ បងប្អូនខ្មែរយើងថែរក្សាសុខភាពទាំងអស់គ្នា»។ Facebook Post | Archived Link ការពិនិត្យការពិត Fact Crescendo […]

Fact Check: តើអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានអនុម័តឲ្យប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងចិនស៊ីណូវ៉ាក់ហើយឬនៅ?

July 20, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ កម្ពុជាមានអត្រាអ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩សរុបមានចំនួន ៥៩,១៣% ដែលធៀបជាមួយនឹងប្រជាជនគោលដៅ ១០លាននាក់ ដោយបានប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងដូចជា COVISHIELD (AstraZeneca) វ៉ាក់សាំងចិនស៊ីណូហ្វាម និងស៊ីណូវ៉ាក់។ យុទ្ធនាការនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ បានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោលយ៉ាងផុសផុលពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមអំពីប្រសិទ្ធភាព និងផលប៉ះពាល់នៃប្រភេទវ៉ាក់សាំងចិន។ ថ្មីៗនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានលើកឡើងថា វ៉ាក់សាំងចិន ស៊ីណូវ៉ាក់ គឺពុំមានការទទួលស្គាល់ឲ្យប្រើប្រាស់ពីអង្គការសុខភាពពិភពលោកនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ក្រុមការងារ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា ស្លាបប៉ាកកាទេវរាជ បានបង្ហោះនូវវីដេអូឃ្លីបមួយ ដែលបាននិយាយអះអាងថាវ៉ាក់សាំងចិន ស៊ីណូវ៉ាក់ គឺពុំមានការទទួលស្គាល់ឲ្យប្រើប្រាស់ពីអង្គការសុខភាពពិភពលោកនោះឡើយ។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏បានអះអាងផងដែរ ការប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងដែលពុំមានការទទួលស្គាល់នេះ គឺធ្វើឲ្យមានហានិភ័យខ្ពស់ណាស់ ចំពោះសុខភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល។ វីដេអូឃ្លីប និងសំណេរនេះមានអ្នកចូលទស្សនាដល់ទៅរាប់សែនដង មានការចែករំលែកតៗគ្នារាប់ពាន់ដង និងមានការចូលរួមបញ្ចេញមតិចម្រុះបែបពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក ដែលបានរៀបរាប់ថា «វ៉ាក់សាំងរបស់ប្រទេសចិន មិនទាន់មានការទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក»។ Facebook Post | Archived […]

Fact-Check: តើសពទាំងនេះជាអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩នៅកម្ពុជាមែនឬទេ?

July 17, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

នៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះ មន្ត្រីសុខាភិបាលកម្ពុជា បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានថា សពអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ជាច្រើនទៀត ត្រូវបានរក្សាទុកនៅកន្លែងតម្កល់សព និងរង់ចាំការបូជា។ បន្ទាប់មក អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹក ដែលបង្ហាញសពត្រូវបានវេចខ្ចប់ទុកក្នុងអគារមួយកន្លែង។ ដោយគ្មានព័ត៌មានជាក់លាក់ រូបថតនេះ ត្រូវបានចែករំលែកដល់ទៅរាប់ពាន់ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យរកឃើញថា រូបថតនៃសពទាំងនេះ មិនមែនស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញសពត្រូវបានវេចខ្ចប់ស្ថិតនៅក្នុងទីតាំងនៃអគារមួយ។ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានរៀបរាប់ថា «សង្វេគដល់មនុស្សណាស់» ហើយពុំបានផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមទៀតនោះឡើយ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនោះ ដែលរៀបរាប់ថា «សង្វេគដល់មនុស្សណាស់»។ Facebook Post | Archived Link រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់បង្ហោះចូលក្នុងគ្រុបហ្វេសប៊ុកមួយ ហើយត្រូវបានចែករំលែកបន្តរហូតដល់ជាង ១ពាន់ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដទៃទៀត។ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកផ្សេងទៀត បានចូលទៅបញ្ចេញយោបល់ និងសាកសួររកទីតាំងជាក់លាក់នៃសពដែលត្រូវបានវេចខ្ចប់នោះ។ Facebook Post | Archived Link ការពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យទៅលើរូបថតមួយសន្លឹកនេះតាមរយៈការដំណើរការកម្មវិធីស្វែងរករូបថតរបស់ Google ដែលនាំឱ្យយើងបានជួបប្រទះនឹងរូបថតនេះ […]

Fact Check: តើជំងឺកូវីដ-១៩បង្កឡើងដោយបាក់តេរីមែនដែរឬទេ?

July 15, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនានេះ ប្រទេសសិង្ហបុរីបានកត់ត្រាចំនួនអ្នកស្លាប់សរុបដោយសារតែជំងឺកូវីដ-១៩ត្រឹមតែ ៣៦នាក់ប៉ុណ្ណោះ ស្របពេលដែលចំនួនអ្នកឆ្លងសរុបមានរហូតទៅដល់ ៦២ ៧៤៤នាក់ ដែលបានធ្វើឲ្យមានការជជែកដេញដោលយ៉ាងផុសផុលនៅលើបណ្តាញសង្គមនានា អំពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការទប់ស្កាត់ព្យាបាល ក៏ដូចជាមូលហេតុនៃការបង្កជំងឺនេះឡើង។ ទន្ទឹមគ្នានេះ មានសំណេរមួយបានលើកឡើងថា ប្រទេសសិង្ហបុរីជាប្រទេសទីមួយបានធ្វើកោសល្យវិច័យលើអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ និងរកឃើញថា ជំងឺមួយនេះបង្កឡើងដោយបាក់តេរី មិនមែនបង្កឡើងដោយវីរុសនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិតរបស់ Fact Crescendo Cambodia បានរកឃើញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ថ្មីៗនេះ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយដែលមានឈ្មោះថា Malinchan បានបង្ហោះរូបថតចំនួនមួយសន្លឹកដោយភ្ជាប់សំណេរទាក់ទង និងអះអាងថាប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលជាប្រទេសតូច និងអភិវឌ្ឍន៍មួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺជាប្រទេសដំបូងបង្អស់ក្នុងការធ្វើកោសល្យវិច័យទៅលើសាកសពអ្នកដែលកើតជំងឺកូវីដ-១៩។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏បានអះអាងថាជំងឺកូវីដ-១៩នេះ គឺមិនមែនបង្កឡើងដោយវីរុសនោះឡើយ តែបង្កដោយបាក់តេរី។ រូបថតជាមួយសំណេរនេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាជាច្រើនដង រួមជាមួយនឹងប្រតិកម្ម និងការបញ្ចេញមតិចម្រុះពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ Malinchan ដែលបានរៀបរាប់ថា «…វាត្រូវបានគេរកឃើញថា Covid-19 មិនមែនជាវីរុសទេ ប៉ុន្តែជាបាក់តេរីដែលត្រូវបានប៉ះពាល់នឹងវិទ្យុសកម្ម និងបញ្ចូលឈាមបណ្តាលឱ្យស្លាប់មនុស្ស…»។ Facebook Post | Archived […]

Fact-Check: តើមេរោគកូវីដ-១៩កើតឡើងលើពលរដ្ឋចិន និងវៀតណាមដែរឬទេ?

July 13, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កម្ពុជាបានរកឃើញមនុស្សដល់ទៅ ៦២,៧០០នាក់ហើយបានឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩នៅទូទាំងប្រទេសគិតត្រឹមថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដានេះ ក្នុងនោះមនុស្សដល់ទៅ ៩៥៣នាក់ហើយ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតក្រោយឆ្លងមេរោគផ្លូវដង្ហើមប្រភេទនេះ។ ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងប្រឈមមុខនឹងកំណើននៃការឆ្លងរីករាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩នេះ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញបានចោទសួរថា ហេតុអ្វីបានជាមេរោគកូវីដ-១៩ឆ្លង និងសម្លាប់តែពលរដ្ឋខ្មែរ ប៉ុន្តែ បែរជាពលរដ្ឋចិន និងវៀតណាម មិនកើតអ្វីទៅវិញ។ ចម្ងល់បែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នា និងមានការបញ្ចេញមតិជាច្រើនពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិត រកឃើញថា ចម្ងល់បែបនេះ គឺជាការយល់ច្រឡំ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ គណនីហ្វេសប៊ុកមួយ បានចោទសួរនៅលើបណ្ដាញសង្គមថា ហេតុអ្វីបានករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ និងស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ កើតមានតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលវៀតណាមជាប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា និងប្រទេសចិន បែរជាមិនមានករណីឆ្លង និងស្លាប់កើតឡើងទៅវិញ។ ការចោទសួរបែបនេះនៅលើបណ្ដាញសង្គម ត្រូវបានចែករំលែកជាច្រើនដង និងការបញ្ចេញមតិជាច្រើនពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមនិយាយភាសាខ្មែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកនោះ រៀបរាប់ថា «ហេតុអីកូវីដឆ្លងស្លាប់តែពលរដ្ឋខ្មែរ? ចុះយួន និងចិន ហេតុអីមិនឆ្លងមិនងាប់?»។ Facebook Post | Archived Link ការពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia ចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យទៅលើប៉ុស្តិ៍នេះតាមរយៈការស្វែងរកតួលេខឆ្លងកូវីដ-១៩ និងតួលេខអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺផ្លូវដង្ហើមមួយនេះនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម […]

Fact-Check: តើសាលារាជធានីភ្នំពេញសម្រេចបិទខ្ទប់ទីក្រុងភ្នំពេញឡើងវិញមែនឬទេ?

July 10, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កម្ពុជានៅតែបន្តរកឃើញករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ក្នុងចំនួនច្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១នេះ នៅពេលកម្ពុជាប្រកាសពីការឆ្លងរីករាលដាលក្នុងសហគមន៍នៃមេរោគកូវីដ-១៩។ ក្នុងរយៈពេល ៦ខែកន្លងមកនេះ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចាត់វិធានការនានា ដូចជា ការបិទខ្ទប់ ការហាមឃាត់ការធ្វើដំណើរ ការបិទទីតាំងមួយចំនួនជាដើម។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក វិធានការបិទខ្ទប់នៅរាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវបានដកចេញវិញ។ ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះ ក្រុមអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គម បានចែករំលែកនូវព័ត៌មានមួយដែលនិយាយថា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចបិទទីក្រុងនេះឡើងវិញរយៈពេល ១៤ថ្ងៃទៀត។ ព័ត៌មាននេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នានៅក្នុងក្រុមបណ្ដាញសង្គម ដែលមានគណនីរាប់សែននាក់ជាសមាជិក។ ទោះជាយ៉ាងណា ការត្រួតពិនិត្យការពិត បានរកឃើញថា ព័ត៌មានដែលត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នានេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ គណនីហ្វេសប៊ុកមួយបានចែករំលែកព័ត៌មានមួយនៅក្នុងក្រុមបណ្ដាញសង្គម ដែលព័ត៌មាននោះនិយាយថា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញបានសម្រេចបិទក្រុងភ្នំពេញជាថ្មីរយៈពេលពីរសប្ដាហ៍ទៀត។ បន្ទាប់ពីចែករំលែកព័ត៌មានបែបនេះ អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដល់ទៅជាង ១០០នាក់បានចុច«ចូលចិត្ត» ហើយអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបញ្ចេញមតិថា «បិទទៅបិទឱ្យរហូតទៅបាច់រកស៊ីទេ»។ ខាងក្រោមនេះគឺជារូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍ចែករំលែកព័ត៌មាននោះ ដែលមានចំណងជើងថា «ក្ដៅៗសម្រេចបិទក្រុប[ក្រុង]រយៈពេល ១៤ថ្ងៃទៀតហើយ»។ Facebook Post | Archived Link ព័ត៌មាននេះ ក៏ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកដទៃទៀតចែករំលែកទៅកាន់ក្រុមបណ្ដាញសង្គមនានាផងដែរកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ។ Facebook […]

Fact-Check: តើការពិសារតែបៃតងឆុងជាមួយទឹកក្ដៅអាចព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩មែនឬទេ?

July 6, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

គិតត្រឹមថ្ងៃទី០៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជាបានរកឃើញមនុស្សរហូតដល់ទៅ ៥៥ ១៨៧នាក់ហើយបានឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ដែលភាគច្រើនបំផុតត្រូវបានរកឃើញឆ្លងច្រើនចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈកន្លងមក។ ខណៈដែលកម្ពុជាបន្តប្រឈមមុខនឹងកំណើននៃការឆ្លងរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩បែបនេះ ការអះអាងមួយលើបណ្ដាញសង្គម លើកឡើងថា ការទទួលតែបៃតងឆុងជាមួយទឹកក្ដៅ អាចជួយព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ ការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តដោយអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមរហូតដល់រាប់សិបពាន់ដង រួមជាមួយការបញ្ចេញមតិ និងប្រតិកម្មដ៏ច្រើន។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិតរកឃើញថា ការអះអាងនេះ មិនទាន់ត្រូវបានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោកនៅឡើយទេ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានបង្ហោះនូវការអះអាងមួយថា តែបៃតងលាយជាមួយទឹកក្ដៅ អាចព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ហើយវិធីសាស្ត្រព្យាបាលនេះ ត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម ដែលធ្វើឱ្យអត្រាស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាមួយនេះ មានកម្រិតសូន្យរហូតដល់ដើមខែកក្កដានេះ។ ការអះអាងអំពីវិធីព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩បែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នារហូតដល់ទៅរាប់ពាន់ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក រួមជាមួយការបញ្ចេញមតិយោបល់ និងការចុចពេញចិត្តជាច្រើនទៀត។ រូបភាពផ្ដាមពីការអះអាងនៅលើបណ្ដាញសង្គមរៀបរាប់ថា «[…] ទោះបីជាត្រូវឆ្លងវីរុសកូវីដនេះក៏ដោយ វាប្រាកដជាមិនបណ្ដាលឱ្យស្លាប់ឡើយ។ ភស្ដុតាងជាច្រើនដែលបង្ហាញពីការពិតថា រូបមន្តនៅតែសាមញ្ញបំផុត ប៉ុន្តែ វាមានប្រសិទ្ធភាពពិសេស»។ ការអះអាងនោះរៀបរាប់បន្តថា «រូបមន្តសម្ដាត់នៃការព្យាបាលទំនើបអន្តរជាតិដូចខាងក្រោម៖ ១) ទឹកក្ដៅឆុងជាមួយតែបៃតង ២) លាយទឹកក្រូចឆ្មា បន្ទាប់មកផឹកទឹកតែក្ដៅៗ និង ៣) រូបមន្តសម្ងាត់អាចសម្លាប់មេរោគកូវីដបានភ្លាមៗ»។ Facebook […]

Fact-Check: តើឥណ្ឌារកឃើញវីរុសកូរ៉ូណានៅមានជីវិតក្នុងទឹកទន្លេមែនឬទេ?

June 22, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ សារព័ត៌មានកម្ពុជាថ្មី បានចុះផ្សាយនូវសេចក្ដីរាយការណ៍បន្តមួយ ដែលនិយាយថា វីរុសកូរ៉ូណា ឬកូវីដ-១៩ ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងទឹកទន្លេ និងដៃទន្លេនានានៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។ សារព័ត៌មាននេះ បានចុះផ្សាយសេចក្ដីរាយការណ៍បែបនេះដោយផ្អែកតាមសេចក្ដីរាយការណ៍នៃសារព័ត៌មានឥណ្ឌាថ្ងៃនេះ (India Today)។ សេចក្ដីរាយការណ៍នេះ ត្រូវបានចែករំលែកទៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សារព័ត៌មានមួយនេះ ហើយក៏ត្រូវបានចែករំលែកបន្តដល់ទៅជាង ២០០ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គម រួមជាមួយការបញ្ចេញប្រតិកម្មដល់ជាង ៣០០ដង និងមតិមួយចំនួនផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីសេចក្ដីរាយការណ៍របស់សារព័ត៌មានកម្ពុជាថ្មី ដែលត្រូវបានចែករំលែកលើទំព័រហ្វេសប៊ុក «ពេលនេះ ឥណ្ឌារកឃើញវីរុសកូវីដ-១៩ក្នុងទឹកទន្លេ»។ Kampuchea Thmey’s report | Archived Link ក្រៅពីចុះផ្សាយអត្ថបទសារព័ត៌មានហើយនោះ សារព័ត៌មានកម្ពុជាមួយនេះ ក៏បានផលិតសេចក្ដីរាយការណ៍នេះជាវីដេអូផងដែរ ហើយចែករំលែកទៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ខ្លួនផងដែរនៅថ្ងៃនោះ។ វីដេអូនេះ ត្រូវបានអ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមចូលមើលដល់ទៅជិត ៨ម៉ឺនដង ព្រមទាំងការបញ្ចេញប្រតិម្មពីសំណាកអ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមរាប់ពាន់នាក់ និងមតិជាច្រើនផងដែរ។ Kampuchea Thmey’s video report | Archived Link ក្រោយពីការចុះផ្សាយនៃសេចក្ដីរាយការណ៍បែបនេះ Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមត្រួតពិនិត្យការពិតតាមរយៈការកិច្ចសហការជាមួយក្រុមការងាររបស់ Fact Crescendo នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា […]

Fact Check: តើរូបថតនេះបង្ហាញជ្រុងមួយនៃវិបត្តិកូវីដ-១៩នៅឥណ្ឌាមែនឬទេ?

June 16, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

ការផ្ទុះឡើងនូវចំនួនឆ្លង និងករណីស្លាប់ដ៏ច្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩បំម្លែងថ្មីនោះ បានធ្វើឲ្យឥណ្ឌាជួបប្រទះនូវការលំបាកជាច្រើន ដែលជាពិសេសនោះ គឺការរៀបចំទុកដាក់សពស្លាប់ដោយសារតែមេរោគឆ្លងមួយនេះ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ រូបថតមួយសន្លឹកដែលបានបង្ហាញអំពីទិដ្ឋភាពសាកសពរលួយមួយ ត្រូវបានសត្វស៊ីនៅតាមមាត់ទឹកមួយកន្លែងនោះ ត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមជាមួយនឹងការអះអាងថា វាជាទិដ្ឋភាពសាកសពអ្នកស្លាប់ដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩ នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។ ទោះយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia បានបង្ហាញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅថ្មីៗនេះ អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បង្ហោះរូបថតមួយសន្លឹកបង្ហាញសត្វឆ្កែចំនួនពីរក្បាល កំពុងស៊ីសាកសពនៅតាមបណ្តោយមាត់ទន្លេ។ អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ ក៏បានបញ្ជាក់អះអាងនៅក្នុងសារបង្ហោះរបស់ខ្លួនផងដែរថា រូបថតនោះ គឺទិដ្ឋភាពមួយនៃវិបត្តិកូវីដ-១៩នៅឥណ្ឌា។ រូបថតជាមួយសំណេរនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តៗគ្នាជាច្រើនដង រួមជាមួយនឹងការចុចគាំទ្រពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានរៀបរាប់ជាភាសាខ្មែរថា «គួរឱ្យអាណិតណាស់ សាកសពអ្នកស្លាប់ដោយសារតែកូវីដនៅឥណ្ឌា»។ Facebook Post | Archived Link ការត្រួតពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្តើមត្រួតពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់រូបថតតាមរយៈកម្មវិធី Google Reverse Image ដែលនាំឲ្យទៅរកឃើញប្រភពដើមដែលមានទម្រង់ដូចគ្នាទាំងស្រុង។ រូបថតមួយសន្លឹកនេះ ត្រូវបានរកឃើញនៅលើគណនីមួយនៃបណ្ដាញសង្គម Pinterest […]

Fact Check: សពស្លាប់ដោយសារកូវីដ១៩នៅស្រុកកំពង់ត្រាច ត្រូវបានរៀបចំបូជារួចរាល់ហើយ

June 8, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

គិតមកដល់ត្រឹមថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនានេះ អ្នកស្លាប់ដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួន ២៧៨នាក់ហើយ ខណៈពេលដែលមានអ្នកឆ្លងសរុបប្រមាណជាង៣ម៉ឺននាក់នៅទូទាំងប្រទេស។ ទន្ទឹមគ្នានេះ រូបថតជាច្រើនសន្លឹកដែលផ្តិតអំពីទិដ្ឋភាពក្រុមគ្រូពេទ្យដឹកសាកសពអ្នកជំងឺកូវីដ១៩ត្រូវបានបង្ហោះ នៅលើបណ្ដាញសង្គមជាមួយនឹងការអះអាងថា សាកសពនេះត្រូវបានក្រសួងសុខាភិបាលបានយកទៅប្លុងចោលយ៉ាង អានាធិបតេយ្យនៅឯខេត្តកំពត។ ទោះយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia បានបង្ហាញថា ការអះអាងនេះ គឺធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម នៅថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ មានទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយ News Assembly បង្ហោះរូបថត ៣សន្លឹក ដែលបង្ហាញនូវក្រុមមន្ត្រីសុខាភិបាលដឹកជញ្ជូនសពយកទៅទុកនៅទីវាលកន្លែងក្បែរភ្នំមួយកន្លែង។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានអះអាងថា សពអ្នកជំងឺកូវីដ១៩នេះ ត្រូវបានក្រុមមន្ត្រីសុខាភិបាលយកទៅប្លុងចោលនៅឯស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។ ការអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តៗគ្នាជាច្រើនដងរួមជាមួយនឹងការបញ្ជេញមតិចម្រុះសំណាក់អ្នកប្រើ ហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីទំព័រហ្វេសប៊ុក រៀបរាប់ថា «ក្ដៅៗ! ថ្ងៃទី០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានស្លាប់ដោយសារកូវីដ-១៩ ត្រូវបានក្រសួងសុខាភិបាល យកសាកសពដែលបានស្លាប់ដោយសារ កូវីដ-១៩ យកទៅប្លុងចោលនៅភ្នំប្រាសាទយ៉ាងអានាធិបតេយ្យ ស្ថិតនៅកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត»។ Facebook Post | Archived Link ការត្រួតពិនិត្យការពិត […]

Fact-Check: រូបថតបង្ហាញសាកសពជាច្រើនត្រូវបានភ្ជាប់ដោយមិនត្រឹមត្រូវទៅនឹងវិបត្តិកូវីដ-១៩នៅឥណ្ឌា

May 14, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ការផ្ទុះឡើងចំនួនឆ្លង និងករណីស្លាប់ដ៏ច្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាដោយសារតែមេរោគកូវីដ-១៩ទម្រង់ថ្មីនោះ បានបង្ខំឱ្យកម្ពុជាបិទជើងហោះហើរ និងការធ្វើដំណើរទាំងអស់មកពីប្រទេសយក្សអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ។ ខណៈដែលឥណ្ឌាកំពុងប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិកូវីដ-១៩នេះ រូបថត រូបភាព វីដេអូ និងព័ត៌មានជាច្រើនអំពីវិបត្តិនៅប្រទេសឥណ្ឌា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ និងចែកចាយយ៉ាងច្រើនលើបណ្ដាសង្គម។ ក្នុងចំណោមនោះ រូបថតមួយសន្លឹកបង្ហាញពីសាកសពជាច្រើនដែលត្រូវបានវេចខ្ចប់រក្សាទុកនៅទីតាំងមួយ ត្រូវបានបង្ហោះចូលបណ្ដាញសង្គមផងដែរជាមួយនឹងការអះអាងថា វាជាទិដ្ឋភាពនៃសោកនាដកម្មដោយសារមេរោគកូវីដ-១៩ ដែលបានកើតឡើងនៅប្រទេសឥណ្ឌា។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ទៅលើរូបថតនេះ រកឃើញថា ការភ្ជាប់រូបថតនេះទៅនឹងសោកនាដកម្មនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០២ ខែឧសភានេះ រូបថតមួយសន្លឹកក្នុងចំណោមរូបថត ៣សន្លឹកផ្សេងទៀត ត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមដោយអ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកម្នាក់ ដែលភ្ជាប់ជាមួយការអះអាងថា រូបថតនោះ គឺសពដ៏ច្រើនដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ-១៩នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។ រូបថតជាមួយសំណេរនេះ ត្រូវបានចែកចាយតៗគ្នារហូតដល់ទៅរាប់ពាន់ដងពីសំណាក់អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ និងមានការបញ្ចេញប្រតិកម្ម និងយោបល់ចម្រុះបែប។ ប៉ុស្តិ៍ជាមួយរូបថតនេះ ក៏ត្រូវបានចែកចាយទៅកាន់គ្រុបផ្សេងៗលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកផងដែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុក សរសេររៀបរាប់ថា «#ឋាននរកនៃប្រទេសឥណ្ឌា។ ប្រទេសឥណ្ឌាពេលនេះបានប្រែក្លាយទៅជាសោកនាដកម្មដ៏រន្ធត់មួយ ដោយសារតែជំងឺឆ្លងកូវីដ១៩ នេះក៏ព្រោះតែប្រជាពលរដ្ឋឥណ្ឌាមិនស្ដាប់តាមការណែនាំអំពាវនាវរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលរបស់ពួកគេ គឺជំនឿរលើសាសនាពួកគេច្រើនពេក ទើបធ្វើឲ្យមានការបាត់បង់ជីវិតប្រជាជនច្រើនបែបនេះ រកតែកន្លែងដាក់សាកសពបូជា ស្ទើរតែមិនបាន កន្លែងដុតសាកសព ដូចជាកន្លែងដុតសម្រាម ។ «សូមចូលរួមអនុវត្តន៍ការពារតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ឲ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ និងខ្ជាប់ខ្ជួន ៣ការពារ ៣កុំ »។ […]

Fact-Check: WHO មិនទាន់អនុម័តឱ្យប្រើប្រាស់ស៊ីណូវ៉ាក់ តែកំពុងស្ថិតក្រោមការវាយតម្លៃ

May 11, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កម្ពុជាបានចាប់ផ្ដើមយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងទូទាំងប្រទេសកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈកន្លងមកនេះ ដោយប្រើប្រាស់វ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម (Sinopharm) ដែលជាជំនួយរបស់ចិន សម្រាប់ចាក់ឱ្យពលរដ្ឋអាយុចន្លោះពី ១៨ ទៅ ៥៩ឆ្នាំ។ កម្ពុជាបានចាក់វ៉ាក់សាំងចិននេះទៅដល់ពលរដ្ឋខ្លួន ខណៈដែលវ៉ាក់សាំងស៊ីណាហ្វាមនេះ មិនទាន់ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)នៅឡើយនោះ។ វ៉ាក់សាំងចិនស៊ីណូហ្វាម ទើបតែត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោកអនុម័តដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់បន្ទាន់កាលពីថ្ងៃទី០៧ ខែឧសភា ហើយដំណឹងនេះ ត្រូវបានសារព័ត៌មាននានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចុះផ្សាយព្រោងព្រាត។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ទូរទស្សន៍រដ្ឋមួយរបស់កម្ពុជា បានផ្សព្វផ្សាយថា វ៉ាក់សាំងចិនទាំងស៊ីណូហ្វាម និងស៊ីណូវ៉ាក់ ត្រូវបានអង្គការសុខភាពពិភពលោកទទួលស្គាល់ហើយ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិត បានរកឃើញថា ព័ត៌មានចេញផ្សាយដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ចំខួប ៣ខែនៃយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងទូទាំងប្រទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះ អ្នកអានព័ត៌មានទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា (ទទក ឬ TVK) ដែលជាប្រព័ន្សផ្សព្វផ្សាយផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បាននិយាយថា អង្គការសុខភាពពិភពលោក បានទទួលស្គាល់ទាំងវ៉ាក់សាំងស៊ីណូហ្វាម និងស៊ីណូវ៉ាក់ ដែលវ៉ាក់សាំងទាំងពីរប្រភេទនេះត្រូវបានផលិតឡើងនៅក្នុងប្រទេសចិន។ វីដេអូនៃកម្មវិធីផ្សាយព័ត៌មានពេលព្រឹករបស់ទទក មានអ្នកចូលទស្សនាដល់ទៅរាប់ពាន់ដង មានការចែករំលែកតៗគ្នារាប់សិបដង និងមានការចូលរួមបញ្ចេញមតិចម្រុះបែបពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរផងដែរ។ ការអានព័ត៌មានរបស់ពិធីករនៃកម្មវិធីព័ត៌មានពេលព្រឹកនៅត្រង់នាទីទី ៦០:០៦ និយាយថា «បើតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏បានបញ្ជាក់ជូនផងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គឺវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ១៩ […]

Fact-Check: រូបថតស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះវិហារ លោក សួស សុខដារ៉ា ត្រូវបានប្រើប្រាស់មិនត្រូវនឹងអត្ថបទព័ត៌មាន

May 6, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះវិហារ បានផ្ញើរបាយការណ៍មួយទៅអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ដែលបានបញ្ជាក់ថា ស្នងការរងនគរបាលមួយរូបនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តព្រះវិហារ បានទទួលមរណភាពដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩។ ដំណឹងមរណភាពរបស់ស្នងការរងនគរបាលរូបនេះ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយសាររព័ត៌មានានានៅក្នុងស្រុក ក្នុងនោះក៏មានសារព័ត៌មាន The Cambodia Times ផងដែរ។ សារព័ត៌មាននេះ បានផ្សាយព័ត៌មានអំពីមរណភាពនៃស្នងការរងរូបនេះដោយភ្ជាប់ជាមួយរូបថតមន្ត្រីនគរបាលមួយរូប។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិត រកឃើញថា រូបថតនោះមិនមែនជារូបថតមន្ត្រីនគរបាលខេត្តព្រះវិហារ ដែលបានទទួលមរណភាពដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩នោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម នៅថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ គេហទំព័រសារព័ត៌មាន The Cambodia Times បានចុះផ្សាយអត្ថបទមួយក្រោមចំណងជើង «ស្លុតចិត្ត សូម្បីស្នងការរងខេត្តព្រះវិហារ ក៏ត្រូវស្លាប់ដោយសារឆ្លងកូវីដដែរ»។ គេហទំព័រសារព័ត៌មាននេះ បានរៀបរាប់ថា វរសេនីយ៍ឯក ចៅ ស៊ីផល ស្នងការរងនគរបាលខេត្តព្រះវិហារ បានទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ហើយលទ្ធផលនៃការតេស្តលើសំណាក បង្ហាញថា គាត់បានឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ បន្ថែមទៅលើជំងឺប្រចាំកាយរបស់គាត់ផងដែរ។ គេហទំព័រសារព័ត៌មានដដែលនេះ បានដាក់រូបថតមន្ត្រីនគរបាលផ្កាយ២មួយរូបភ្ជាប់នៅក្នុងអត្ថបទនោះជាមួយអក្សរ R.I.P. ជាអក្សរកាត់មកពីពាក្យពេញថា Rest in Peace ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា «សូមទៅកាន់សុគតិភព»។ វាជាពាក្យដែលត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់បួងសួងដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកស្លាប់ឱ្យបានឈានទៅដល់ទីស្ងប់ […]

Fact Check: រូបថតបង្ហាញទិដ្ឋភាពរក្សាគម្លាតនៅទីផ្សារមួយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែននៅក្រុងសិរីសោភ័ណទេ

May 5, 2021June 1, 2022Kakada SimLeave a Comment

បច្ចុប្បន្ន ជំងឺដ៏កាចសាហាវកូវីដ១៩នេះ កំពុងរីករាលដាលពាសពេញសកលលោក ដែលក្នុងនោះរួមមាន ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ យេីងសង្កេតឃេីញមានការបង្ហោះរូបភាពមួយសន្លឹកដែលបង្ហាញអំពីការរៀបចំ និងរក្សាគម្លាតពីគ្នាយ៉ាងមានរបៀបរៀបរយ និងបានលើកឡើងថា ជាទិដ្ឋភាពផ្សារសិរីសោភ័ណក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ រូបនេះត្រូវបានបង្ហោះ និងចែកចាយជាច្រើន នៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ ទោះយ៉ាងណាក្តី ការផ្ទៀងផ្ទាត់របស់ Fact Crescendo Cambodia បានបង្ហាញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១នេះ ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយ បានបង្ហោះរូបភាពមួយសន្លឹក ដែលបង្ហាញអំពីការលក់ដូរនៅតាមផ្លូវមួយមានគម្លាតយ៉ាងរៀបរយ។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានសរសេររៀបរាប់ថា «ទិដ្ឋភាពផ្សារសិរីសោភ័ណ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ»។ ការអះអាងនេះ ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នាជាច្រើនដងពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរ។ រូបភាពផ្ដាមចេញប៉ុស្តិ៍ពីទំព័រហ្វេសប៊ុក រៀបរាប់ថា «គំរូល្អណាស់ ទិដ្ឋភាពផ្សារសិរីសោភ័ណ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ស៊ែ និងឡាតម្នាក់មួយ លើកទឹកចិត្តពួកគាត់»។ Facebook Post | Archived Link ការត្រួតពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្តើមធ្វើការត្រួតពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់រូបភាពតាមរយៈកម្មវិធី Google Reverse […]

Fact-Check: ឱសថបុរាណចិនលានហួ ឈីងវ៉េន មិនមែនជាឱសថសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ទេ

April 30, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ឱសថបុរាណចិន លៀនហួ ឈីងវ៉េន (Lianhua Qingwen)ចំនួន ៨៨,០០០ប្រអប់ ត្រូវបានប្រគល់ទៅឱ្យក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ ដែលពិធីប្រគល់ និងទទួលឱសថបុរាណនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងឡើនៅទីស្ដីការក្រសួងសុខាភិបាលរវាងរដ្ឋមន្ត្រីសុខាភិបាល លោក ម៉ម ប៊ុនហេង និងអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian)។ ឱសថបុរាណចិននេះ ត្រូវបានផ្ដល់ដោយស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា និងសភាពាណិជ្ជកម្មចិនប្រចាំកម្ពុជា ក្រោមទម្រង់ជាជំនួយសម្រាប់ចូលរួមប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ចំពេលដែលកម្ពុជាកំពុងតែប្រយុទ្ធនឹងការឆ្លងរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩នោះ។ ត្រឹមតែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយពីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានផ្សព្វផ្សាយអំពីពិធីប្រគល់ និងទទួលឱសថបុរាណនេះ មានការផ្សព្វផ្សាយលើបណ្ដាញសង្គមថា វាគឺជាឱសថដែលប្រើសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩។ ការអះអាងបែបនេះនៅលើបណ្ដាញសង្គម ត្រូវបានចែករំលែកតៗគ្នារាប់រយដងយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងមានការបញ្ចេញមតិយោបល់ចម្រុះពីសំណាក់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការអះអាងបែបនេះនៅលើបណ្ដាញសង្គម មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ហើយនាំឱ្យមានការយល់ច្រឡំផងដែរ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែមេសានេះ ការអះអាងលើទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយ បាននិយាយថា ឱសថបុរាណចិន លានហួ ឈីងវ៉េន (Lianhua Qingwen ឬ LHQW) គឺជាគ្រាប់ឱសថសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដដែលនេះ បានបង្ហោះភ្ជាប់មកជាមួយនូវរូបថត ៤សន្លឹក ក្នុងនោះរូបថត ២សន្លឹក បង្ហាញពីគ្រាប់ និងប្រអប់ឱសថនោះដោយមានការសរសេរថា […]

Fact-Check: បុរសឥណ្ឌូនេស៊ីម្នាក់ឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩នៅប៉ោយប៉ែត មានសុខភាពល្អធម្មតា

April 27, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមេសាកន្លងមកនេះ ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសពីការរកឃើញមនុស្សដល់ទៅ ៥១១នាក់ បានឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះ ៤ករណីត្រូវបានរកឃើញនៅឯក្រុងប៉ោយប៉ែត ស្ថិតនៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ បើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ករណីឆ្លងថ្មីទាំង ៤ករណីនៅក្រុងប៉ោយប៉ែតនោះ ត្រូវបានរកឃើញបុរសជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ២នាក់ និងស្ត្រីជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ២នាក់ ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែក។ មួយថ្ងៃបន្ទាប់មក អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានចាត់ទុកក្រុមជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ីទាំងនោះថា ជាប្រភពចម្លងមេរោគកូវីដ-១៩នៅទីក្រុងជាប់ព្រំដែនមួយនេះ ហើយអះអាងថា បុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ីទាំង ៤នាក់នោះ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដោយសារមេរោគកូវីដ-១៩ បានវាយប្រហារសួតរបស់គាត់ធ្ងន់ធ្ងរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការផ្ទៀងផ្ទាត់ នឹងបង្ហាញថា ការអះអាងលើនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះឡើយ។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីយប់ថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា អ្នកប្រើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកម្នាក់ បានបង្ហោះរូបថតបុរសម្នាក់ និងរូបថតសន្លឹកហ្វីលស្កេនសួតមួយផ្ទាំង ដោយអះអាងថា បុរសក្នុងរូបថតនោះ បានទទួលមរណភាពហើយ។ អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុករូបនេះ អះអាងថា បុរសក្នុងរូបថតស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់ផ្កាចម្រុះនោះ គឺជាប្រភពនៃការចម្លងមេរោគកូវីដ-១៩នៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ទីប្រជុំជនសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់មួយរបស់កម្ពុជាស្ថិតនៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ការអះអាងរបស់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុករូបនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តគ្នារាប់រយដង ហើយក៏ត្រូវបានចែករំលែកទៅកាន់គ្រុបផ្សេងលើបណ្ដាញសង្គមដែលមានសមាជិករាប់រយពាន់នាក់ រួមជាមួយការបញ្ចេញមតិចម្រុះបែប។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់អ្នកប្រើហ្វេសប៊ុកនោះ សរសេរថា «បិតា ២៣ មេសា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុងប៉ោយប៉ែត […]

អភិបាលស្រុកត្រាំកក់ថា ចត្តាឡីស័កសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្លះមកពីតំបន់ផ្ទុះកូវីដ១៩ខ្លាំងតែប៉ុណ្ណោះ

April 5, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ការផ្ទុះឡើង និងការឆ្លងរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណាក្នុងព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍២០កុម្ភៈ ដែលបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេល ៤៣ថ្ងៃមកហើយនោះ បានបង្ខំឱ្យអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តនានា រឹតបន្តឹងវិធានការការពារ និងបង្ការនានា ទៅតាមសេចក្ដីណែនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាល។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ការអះអាងមួយនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក បានលើកឡើងថា អាជ្ញាធរស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ តម្រូវរក្សាខ្លួននៅដាច់ដោយឡែក ឬធ្វើចត្តាឡីស័ក១៤ថ្ងៃសិនសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរពីរាជធានីភ្នំពេញ ចូលទៅភូមិសាស្ត្រមួយនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមត្រួតពិនិត្យការពិត រកឃើញថា ការអះអាងនេះ មិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ដែលនាំឱ្យមានការភ័ន្តច្រឡំពីសំណាក់មហាជន។ ការអះអាងលើបណ្ដាញសង្គម កាលពីថ្ងៃទី០២ ខែមេសានេះ ប៉ុស្តិ៍នៃទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយបានសរសេររៀបរាប់ថា អាជ្ញាធរស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ តម្រូវឱ្យពលរដ្ឋធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញចូលទៅស្រុកមួយនេះ ត្រូវធ្វើចត្តាឡីស័ក ឬរក្សាខ្លួននៅដាច់ដោយឡែក ១៤ថ្ងៃសិន។ ការអះអាងនេះដោយទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយនេះ ត្រូវបានចែករំលែកបន្តរហូតដល់ពាន់ដង និងមានការបញ្ចេញមតិយោបល់ចម្រុះពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនិយាយភាសាខ្មែរទៅលើការអះអាងនេះ។ រូបភាពផ្ដាមចេញពីប៉ុស្តិ៍របស់ទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ សរសេរថា «អភិបាលស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ តម្រូវឱ្យអ្នកមកពីភ្នំពេញចូលក្នុងភូមិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ធ្វើចត្តាឡីស័ក ១៤ថ្ងៃសិន»។ Facebook Post | Archived Link ការពិនិត្យការពិត Fact Crescendo Cambodia បានចាប់ផ្ដើមផ្ទៀងផ្ទាត់លើការអះអាងនេះតាមរយៈការសម្ភាសជាមួយអាជ្ញាធររបស់ខេត្តតាកែវដោយផ្ទាល់ និងការពិនិត្យមើលទៅលើខ្លឹមសារអត្ថបទព័ត៌មានដែលចេញផ្សាយសារព័ត៌មានហ្វ្រេសញូវស៍ […]

តើលោក ហ៊ុន សែន បានឆ្លងជំងឺកូវីត១៩ពិតមែនឬ? ខាងក្រោមនេះគឺជាការបកស្រាយ…

March 11, 2021June 1, 2022Jay UdomLeave a Comment

ការផ្ទុះឡើងសារជាថ្មីនៃជំងឺកូវីត១៩នេះ បានពាំនាំមកនូវព័ត៌មានក្លែងក្លាយ មិនពិត ខុសឆ្គង និងបំផ្លើសអំពីវិធីទប់ស្កាត់ និងការការពារកុំឲ្យឆ្លងនូវជំងឺមួយនេះ ក៏ដូចជា ករណីមួយចំនួននៅលើបណ្តាញសង្គមជាច្រើន ជាពិសេសនៅលើវេទិកាហ្វេសប៊ុក ដែលប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនចូលចិត្តប្រើប្រាស់តែម្តង។ នេះក៏បាននាំមកនូវការផ្តោតយ៉ាងសំខាន់មួយ ក្នុងចំណោមប្រជាជននៅក្នុងតំបន់ នៅពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនានា បានប្រទះឃើញរូបថតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានចែកចាយយ៉ាងច្រើនដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងការសរសេរបង្ហោះជាច្រើននៅលើបណ្តាញសង្គមធ្វីតធឺ(Twitter) ហ្វេសប៊ុក ក៏ដូចជានៅលើបណ្តាញសារអេឡិចត្រូនិច ដោយបានអះអាងថា មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ បន្ទាប់ពីបានធ្វើតេស្តវិជ្ជមានជំងឺកូវីត១៩មួយនេះ។ ទោះយ៉ាងណា ការស៊ើបអង្កេតរបស់ Fact Crescendo Cambodia បានបង្ហាញថា ការអះអាងនេះ គឺមិនពិតនោះទេ។ ការអះអាងលើបណ្តាញសង្គម រូបថតរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវបានអ្នកប្រើប្រាស់ចែករំលែកយ៉ាងច្រើននៅលើកម្មវិធីផ្ញើសារដែលមានឈ្មោះថា LINE ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាការបកប្រែខ្លឹមសារជាភាសាខ្មែរ៖ «ហ៊ុនសែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើតេស្ត និងឆ្លងមេរោគកូវីត១៩ បន្ទាប់ពីលោកបានថើបថ្ពាល់រាក់ទាក់ជាមួយនឹងជនបរទេស ដែលក្រោយមកជនបរទេសរូបនោះ ត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យឃើញថាមានជំងឺឆ្លងកូវីត១៩ នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី»។ ខាងលើនេះ គឺជារូបថតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យដោយភ្ជាប់មកនូវចំណងជើងខ្លឹមសារមិនត្រឹមត្រូវ| Archived ស្របពេលនេះដែរ […]

Category: COVID-19